Details van de legers:

• Toestand Belgisch leger ten tijde van augustus 1914
• Toestand Belgisch leger ten tijde van mei 1940
• Toestand Duits leger ten tijde van meidagen 40

Gesneuveldenlijsten:

Korte beschrijving.

• Zie geschiedenis Reichsschule Flandern.

Oorsprong van de Duitse Schuilkelders in de voortuin van het huidige scholencomplex Mariagaard te Kwatrecht.

• De schuilkelders, eigenlijk schuilgangen die nog terugvindbaar zijn in de voortuin van het huidige scholencomplex Mariagaard te Kwatrecht, zijn nog enkele van de weinige direct terug te vinden restanten van de vroegere Reichsschule Flandern.

De site doorheen de jaren aan de hand van stafkaarten.

De eerste schets vanop stafkaart dateert van rond 1912. In deze periode was er van het scholencomplex nog geen sprake. Men vond er enkel het Koningshof. Een grote hoeve met bijgebouwen, volledig omringd door een brede gracht. Er liep vanaf de Oosterzelesteenweg een wegel doorheen het hoevedomein. De hoeve was toen nog eigendom van de familie Van Pottelberghe de la Potterie

Heel merkwaardig en heden zeker niet meer bestaande is de spoorwegovergang hier duidelijk zichtbaar noordelijk van het Koningshof. Dit moet praktisch geweest zijn waar het spoorwegtalud op hetzelfde niveau komt dan de spoorlijn ernaast. Origineel blijkt dit wegeltje te lopen vanaf Kelle (bovenaan rechts kaartje) om dan in de buurt van een bosje (toen reeds op te houden) maar allicht ooit wel verbonden te zijn geweest met het wegeltje met de spoorovergang. Het blijkt ook recht uit te komen op een hoeve die ook niet meer bestaat. Zich een correct beeld vormen van deze locatie is vrij complex omdat men zich links van de spoorlijn, parallel de nog aan te leggen E40 moet voorstellen.

De schuilkelders (gangen)

• Het betreft hier drie gelijksoortige schuilkelders, eigenlijk meer schuilgangen. Ze zitten niet zo heel diep in de grond. De schuilkelders zijn herkenbaar van op de weg doordat ze het terrein in de voortuin van de school een zeer oneffen indruk geven. De schuilkelders vormen in het landschap namelijk 3 heuveltjes.
• Op onderstaande luchtfoto ziet u de drie schuilstructuren geschetst op een luchtfoto van gis-vlaanderen. De schetsen van kelder 2 en 3 zijn vrij correct. Kelder 1 is zo goed als zeker maar toch nog altijd een gedeelte onder voorbehoud daar dit de enige van de drie kelders is die ik nog niet langs de binnenkant heb gezien.

Vestingsbouw directe omgeving Gent.

Overzicht van de drie aanwezige schuilstructuren:

• Schuilkelder 1: dichtst bij de autostrade.
• Schuilkelder 2: rechtover hoofdingang schoolgebouw.
• Schuilkelder 3: dichtst bij de spoorwegtalud.

Om toch even de bouwperiode van de schuilkelders te kunnen koppelen aan de kortstondige aanwezigheid van de Reichschule Flandern, deze fotoreportages van de gebouwen van de huidige school Mariagaard, door de tijd heen. Er werd mij namelijk toch al enige malen de vraag gesteld of ik wel zeker was dat de bestaande structuren wel degelijk gebouwd waren tijdens deze zwarte bladzijde van deze schoolgebouwen.

Rechtse gebouw

Restanten van de originele Koningshoeve.

Nog meer naar de huidige autosnelweg toe lag het gebouw dat origineel aan de oorsprong lag van de bouw van de landbouwschool te Kwatrecht, namelijk de Koningshoeve. Het grootste gedeelte van de gebouwen en alvast ook de brede gracht rondom de hoeve, zijn allen heden verdwenen.

Hieronder een beperkte blik op deze oude hoeve.

Kan men uit deze foto's besluiten dat de kelders uit de periode van de SS-school Kwatrecht dateren?

Het is dus wel niet altijd even duidelijk zichtbaar, maar de kelders worden pas duidelijk af te toe zichtbaar op foto's, eenmaal na WO II. De reden hiervan is dat ze voor mei 1940 nog niet bestonden, allicht in 1943 bij de oprichting van de Reichsschule gebouwd werden, en vooral niet in beeld gebracht uit geheimhouding voor geallieerden. Na WO II komen ze af en toe omdat ze nutteloos waren geworden in beeld.

2. Soms krijgt men ook de opmerking of de schuilkelders niet origineel bij Bruggenhoofd Gent behoorden. Het zou alles behalve logisch zijn. Men gaat toch nooit schuilgangen aanleggen volledig in de voorlijn van een verdedigingslinie. De bunker op hetzelfde terrein is de bunker A40 (een voorliniebunker).

3. Als men toch al schuilkelders gaat voorzien in deze bunkerlinie, waarom dan enkel in Kwatrecht en nergens anders meer op de linie.

3. Mochten de kelders bij de bunkerlinie horen, waarom worden ze dan nooit vernoemd in de talloze strijdverslagen die van de strijd aan het bruggenhoofd bestaan. Ze worden zowel in de Belgische als de Duitse versies niet vernoemd.

4. Van alle structuren van bruggenhoofd Gent bestaan de originele bouwplannen binnen Belgische militaire archieven. Waarom worden er dan nergens plannen gevonden van deze schuilgangen. De reden is vrij eenvoudig. Het zijn Duitse structuren en de plannen zitten dus allicht niet in Belgische maar in Duitse archieven.

5. De baksteenstructuur heeft hier en daar van bouwstijl gelijkenissen met de schuilgangen zoals terug te vinden aan de Bijloke te Gent. (let op de baksteen toegangstrappen, de boogvormige gewelven, de wijze van het bevestigen van de verlichting,...Deze bij de Bijloke zijn 100% zeker Duitse structuren.

6. Mochten de kelders van na WO II zijn, zouden ze zeker Belgisch geweest zijn en zou er toch meer info over terug te vinden moeten geweest zijn. Zo is er ook niets van terug te vinden bij de Zusters Van Liefde die na WO II ook nog altijd eigenaars waren van de terreinen.

7. De derde schuilkelder (voor het rechtste gebouw), heeft een gang waar vrij sterke verzakkingen te zien zijn van zijmuren. Dit is allicht veroorzaakt door het zware geallieerde oorlogsmateriaal dat na de bevrijding op Mariagaard gestockeerd is geweest. Waarschijnlijk hebben geallieerden zonder weet te hebben van de kelder, er over gereden met hun tanks en zwaar materieel dat in de voortuin geparkeerd stonden.

De schuilkelders liggen in de voortuin van een school. U kunt ze reeds eenvoudig vanaf de weg zien daar zij te herkennen zijn als oneffenheden in het terrein. Het zijn heuvels in het voor de rest vlakke terrein van de voortuin van de school. De lokatie is dezelfde als deze van het oude Duitse kerkhof en de bunker A40 die op de rand van dit toenmalige Duitse kerkhof. Bij de site hoorde origineel ook nog de verdwenen bunker A39.

Komende van de steenweg Aalst-Gent moet men afslaan in de richting van de E40 autosnelweg, oprit Wetteren. De school Mariagaard ligt in dat geval juist achter de spoorwegbrug op de rechter kant.

Komende van de E40 ligt de school juist naast de aftrit Wetteren van de E40, rijdende in de richting van Wetteren.

U kunt de schuilkelders zelf niet bezoeken daar zij volledig afgesloten zijn. Er is slechts een toegang eventueel nog open te maken. Gelieve dit echter niet meer te doen daar er uiteindelijk in de schuilkelder niets "meer" te zien is dan dat u reeds kunt zien op de foto's die u hierboven kunt vinden. Respecteer de terreinen van de school AUB. Na het betreden van de schuilkelder door mijzelf is alles weer hersteld in zijn originele toestand.