Publieke WO II schuilkelder centrum Ledeberg

Citadelpark Gent

Buskruitfabriek Cooppal Wetteren

Vliegvelden WO I Regio Gent

WO I Munitiepark Kwatrecht

De Dodendraad

De Hollandstellung - Duitse WO I bunkerlinie

Reichsschüle Flandern - SS-School Kwatrecht

Duitse Atlantic Wall Radarpost - Goldammer

WOI en II Munitiedepot De Ghellinck Zwijnaarde

Duitse gangen onder centrum Gent WOII

Publieke WOII Schuilplaatsen Groot Gent

Het Fort van Eben Emael

KW-linie

WO I - Kwatrecht - Melle

18 daagse veldtocht gekoppeld aan TPG

Neergestorte B17 te Kwatrecht 19-09-1944

De bevrijding WO II van de regio rond TPG

Details van de legers:

Gesneuveldenlijsten:

Contact en onbeantwoorde vragen

Media-aandacht

Copyright

Links

Publieke WO II schuilkelder in het Centrum van Ledeberg.

Onderstaande reportage is een zeer beperkte zoektocht naar een vermiste schuilplaats die ooit heeft bestaan onder het gemeenteplein voor de kerk van Ledeberg. Dat de structuur er ooit stak is in elk geval bewezen op basis van ondertussen een teruggevonden grondplan en een tweetal foto's (waarvan er één twijfelachtig is).

Deze schuilkelder is historisch qua bouwperiode te situeren, zoals de meeste van dergelijke structuren, in de periode 1942 - 1943. Eenmaal België bezet was, werd het natuurlijk zelf een doelwit voor geallieerde bevrijders en bijhorende bombardementen, zeker met in de nabijheid spoorweginfractuur.

De structuur werd gekenmerkt als schuilbunker A24 en kon in totaal plaats bieden aan 250 personen. De schuilplaats ging officieel in gebruik in maart 1943.

Luchtfoto Google Earth van het plein voor de kerk van Ledeberg anno 2015.

Voorlopig heb ik slechts 2 foto's in mijn bezit waarop de structuur te zien is. De meest zeggende foto is deze waarop deze schuilkelder duidelijk te zien is voor de kerk van Ledeberg. De kerk zelf blijkt tijdens de oorlog wel degelijk ook schade opgelopen te hebben aan zijn toren waar een groot raam blijkt gesneuveld. Daarnaast zie je ook heel duidelijk twee toegangscomplexen naar de schuilstructuur die het vrij onbekende thema vormt van deze reportage.

(Foto: Gents Stadsarchief)

Op onderstaande foto zie je ongeveer hetzelfde zicht met op de achtergrond dezelfde kerk anno 2010. Jammer genoeg is bovenstaande foto pas na de foto's van het plein in mijn bezit gekomen. De foto zou eigenlijk nog eens zo nauwkeurig mogelijk moeten hernomen worden om zo de exacte locatie van de toegangen nog eens proberen te herbepalen. Alleen heb ik voor zover ik over fotomateriaal beschik totaal niet de indruk dat er op het moment nog restanten zichtbaar zijn onder de huidige verharding.

Grondplan van de hier ooit gebouwde (en mogelijks nog in de ondergrond aanwezige) schuilstructuur

Het plannetje toont een schuilstructuur die toch wel groter is dan wat men hier zou verwachten in de ondergrond terug te vinden. Zo moet hij 14.37 meter op 8.80 meter hebben gemeten (buitenafmetingen). De vermoedelijk betonnen wanden waren 65 cm dik.

Ook is het op basis van dit plannetje totaal niet mogelijk te zeggen hoe je het dient te keren ten opzichte van de kerk toe, het is te zeggen, het is totaal niet duidelijk of je het moet bekijken zoals het ligt ten opzichte van de foto met de twee toegangen of of je het 180° dient te draaien.

De hoofdschuilstructuur is rond opgebouwd met een diameter van 6 meter en een centrale kruisvormige steunpoot. Deze structuur zal als hoofdschuilplaats wel voorzien geweest zijn van bankjes.

De structuur had 2 toegangen zoals ook op de oudere foto zichtbaar. Men betrad de structuur langs een rechtlijnige trap die telkens uitkwam in een klein sas. Van de ene kant kwam men vanuit dit sas in de cirkelvormige structuur. De andere toegang kwam op die wijze in een sanitaire ruimte met enerzijds een doucheruimte en een toilet. Tussen de cirkelvormige schuilruimte en de tweede toegang bevond zich ook nog een zorgkamer waar eventueel EHBO kon toegediend worden.

De 3 hoeken die niet gebruikt werden als inkom van de cirkelvormige ruimte waren elk voorzien als een gemak. Of men hier een kleine afscheidbare ruimte mee bedoeld of een toilet is ook mij niet duidelijk. Er zijn in elk geval geen afvoerbuizen uit voorzien in de richting van de vuil water afvoer. Men kan natuurlijk ook gerekend hebben op het gebruik van beerbakken wat ook toen nog vrij courant was (zeker in dergelijke structuren)

Ook de foto hiernaast (Collectie Gents Stadsarchief) wordt gekoppeld aan deze schuilstructuur. Of dit klopt durf ik niet beweren. Ik slaag er namelijk niet in de foto ook maar ergens te laten kloppen met wat op het grondplan te zien is.

Ook is blijkbaar de vloer volledig nat wat er op wijst dat hij precies vrij kort daarvoor is leeggepompt.

Op oudere foto's van ditzelfde plein zie je centraal nog een fraaie kiosk staan. Het verhaal doet ook de ronde dat de schuilstructuur ooit nog toegankelijk geweest zou zijn van achter deze kiosk. Deze uitleg blijkt echter totaal niet de kloppen als je de foto voor de kerk probeert te koppelen aan het bovenstaande grondplan. Het enige wat mogelijks in de buurt van de kiosk nog kan hebben gezeten, is de toegang tot de vuil water put (allicht ook beerput).

Ook merkwaardig bij deze structuur is dat je wel hier en daar nog enkele getuigenissen kunt terugvinden van personen die tijdens de oorlog de kelder nog hebben gebruikt als schuilplaats maar je niemand vind die je ook maar kan bevestigen wat er met de structuur achteraf is gebeurd..

Na de oorlog zijn vrij snel de goed zichtbare toegangsgebouwen afgebroken om de aandacht op de structuur in de ondergrond zo veel mogelijk te beperken. Dit zal zeker gepast hebben met de cultuur van het slopen van de aanwezige schuilstructuren na WO II zoals zeker in de regio Gent in de periode 1947 - 1948 vrij massaal is gebeurd. Voor deze structuur zouden de beide toegangen afgedekt zijn met 2 grote betonnen platen. Op die manier zouden ze in elk geval nog lang zichtbaar moeten geweest zijn vanop het plein.

Rond 2008 werd het volledige plein heraangelegd. Het is echter totaal onduidelijk of de schuilstructuur toen mee werd verwijderd uit de ondergrond of nog altijd onder de huidige bestrating is blijven steken. Als hij niet apart in de werken is mee voorzien geweest om te slopen, is de kans dat de firma die deze werken diende uit te voeren, dit spontaan zal mee gesloopt hebben voor dezelfde prijs, zeer klein.

De kans is dus nog vrij groot dat hij nog altijd in de ondergrond van dit plein is blijven steken.

(Foto links: Collectie Nels)

Onderstaande oudere foto geeft nog een mooi oud zicht op de ondertussen verdwenen kiosk op het midden van het plein. Gezien de foto zeker ouder is dan de aanleg van de schuilplaats is er van deze laatste zijn toegangen dus wel degelijk op deze foto nog geen sprake. De foto is wel goed om zich proberen een beeld te vormen op welke hoogte van het plein men zich de structuur moet zien voor te stellen. De foto's daaronder geven nog 2 vrij algemene zichten op hetzelfde plein anno 2010. (Foto boven: Collectie De Graeve)

Lokatie waar deze structuur zich bevindt:

De structuur ligt mogelijks nog onder het plein in het centrum voor de kerk van Ledeberg. Alleen zijn er op het eerste zicht geen sporen zichtbaar die wijzen op wat hier nog in de ondergrond kan zitten.

Alle verdere info en foto's zeker welkom op info@bunkergordel.be.

Externe bronnen: