Chronologisch verloop van de 18 daagse veldtocht aan het bruggenhoofd Gent.

Wat u hieronder chronologisch kunt lezen is een samenvatting van verslagen van de strijd en de voorbereidingen die plaats vonden aan Bruggenhoofd Gent tijdens de achttiendaagse veldtocht. Het is een samenraapsel van allerhande bestaande geschriften over de strijd. Onlogische opvolgingen werden er zoveel mogelijk uitgehaald want dezelfde verhalen afkomstig van verschillende bronnen bleken vaak tegenstrijdigheden te bevatten.

Vanaf 12 mei 1940 krijgen we de situatie dat de Belgen en de geallieerden door het verlies van het Albertkanaal hals over kop dienen terug te trekken op de lijn Antwerpen - Givet (die onder andere de KW-linie bevat).

• De Bouw van Bruggenhoofd Gent.
  • De Belgische fortificatiepolitiek voor WO II
  • Bruggenhoofd Gent als Fortengordel.
  • Korte beschrijving van het Belgisch leger voor mei 1940.
  • Korte beschrijving van het Duitse leger voor mei 1940.
  • Overzicht van de Belgische fortificaties voor mei 1940.
• De Structuur van Bruggenhoofd Gent.
• Een nadere blik op de technische kant van de bouw van de bunkers.
• Beschrijving van de binnenkant van de bunkers en hun bewapening.
• Camouflage van de bunkers.
• Enkele opmerkingen en tekortkomingen aan dit bruggenhoofd.
• De Achttiendaagse Veldtocht zoals beleefd aan Bruggenhoofd Gent.
  • Vrijdag 10 mei 1940: De Duitse inval in België
  • Zaterdag 11 mei 1940: Beperken schade aan Albertkanaal
  • Zondag 12 mei 1940: Terugtrekken op de lijn Antwerpen - Givet
  • Maandag 13 mei 1940: Terugtrekken op de lijn Antwerpen - Givet
  • Dinsdag 14 mei 1940: Opstellen op de lijn Antwerpen - Givet
  • Woensdag 15 mei 1940: Verdediging van de lijn Antwerpen - Givet
  • Donderdag 16 mei 1940: Opdracht terugtrekken op Scheldestelling
  • Vrijdag 17 mei 1940: Aankomst troepen op Scheldestelling, oa TPG
  • Zaterdag 18 mei 1940: Opbouw en organisatie rondom het Bruggenhoofd.
  • Zondag 19 mei 1940: Vertragingsopdrachten aan de Dender.
  • Maandag 20 mei 1940: Eerste dag strijd aan Bruggenhoofd Gent.
  • Dinsdag 21 mei 1940: Tweede dag strijd aan Bruggenhoofd Gent.
  • Woensdag 22 mei 1940: Derde dag strijd aan Bruggenhoofd Gent.
  • Donderdag 23 mei 1940: Het verlaten van Bruggenhoofd Gent.
  • Donderdag 23 mei 1940: De val van Gent.
  • De 18-daagse veldtocht na de val van Bruggenhoofd Gent.
  • Lijst van gesneuvelde Belgische soldaten aan Bruggenhoofd Gent.
  • Lijst van Belgische gesneuvelden tijdens de 18 daagse veldtocht.
  • Lijst van gesneuvelde Duitse soldaten aan Bruggenhoofd Gent.
• Het lot van Bruggenhoofd Gent na drie dagen strijd.

Zondag 12 mei 1940

Nederland. Hier is de Grebbelinie doorbroken en rukken de Duitsers massaal op in de richting van de laatste grote verdedigingsstelsels gekend als de vesting Holland. Op deze manier komen de steden Den Haag en Rotterdam in het visier om te vallen onder het Duitse geweld.

Ook het 7e Franse Leger dat de regio Tilburg bezette, heeft zijn posities moeten prijsgeven. Deze zijn teruggetrokken tot op Belgisch grondgebied (nabij Poppel). De Fransen blijven voorlopig nog altijd versterkingen sturen maar krijgen de situatie nooit meer onder controle.

Hier is de situatie zeer hectisch en verwarrend. Alles verloopt zeer ongeorganiseerd. Het Franse 7e Leger slaagt er ondanks hevige gevechten ook nooit in effectief contact en aansluiting te maken met het ingesloten gros van de Nederlandse strijdkrachten.

Algemeen verloop 18-daagse veldtocht. Het 1e Legerkorps trekt zich in de nacht van 11 op 12 mei terug tot de regio van Tongeren en de lijn gevormd door de Gete. Dit zal bekend worden als de tijdelijke in te nemen Getestelling. Deze moest de mogelijkheid bieden aan het Belgische leger om terug te trekken op de KW-linie omwille van het vallen van de stelling aan het Albertkanaal ter hoogte van Eben Emael. Zij worden bij hun terugtocht echter nog bijkomend vertraagd doordat Britse troepen veel te vroeg alle bruggen over de Gete reeds hadden laten springen ter hoogte van Diest.

Schets van de situatie in de ochtend van 12 mei 1940 ten noordoosten van Diest: Boek Mai 1940 - La Bataille de Belgique - M. Fouillien et J. Bouhon

Schets van de situatie aan de Getestelling vanaf de namiddag van 12 mei 1940: Boek Mai 1940 - La Bataille de Belgique - M. Fouillien et J. Bouhon

Ook het 3e Legerkorps verlaat de regio Luik om omsingeling te voorkomen. Ondanks hun vertrek blijven de individuele Luikse forten stand houden tegen de Duitse aanvallen.

Alle Belgische troepen laten bij hun terugtocht massale vernielingen achter om hun achtervolgers te vertragen.

Het Britse leger heeft 3 divisies opgesteld op de lijn Leuven - Waver en nog eens 6 divisies zijn achter elkaar opgesteld in de diepte tussen de Dijle en de Schelde.

Het 1e Franse Leger en een vooruitgeschoven Cavaleriekorps nemen stellingen in op de lijn Waver - Gembloers - Namen.

De vesting Namen wordt verdedigd door het 7e Legerkorps. (8e Infanteriedivisie, 2e Divisie Ardeense Jagers en de 12e Franse Infanteriedivisie). Deze worden aangevuld met de uit de Ardennen terugtrekkende 1e Divisie Ardeense Jagers en de 1e Cavaleriedivisie. Deze hebben bij hun terugtocht uit de Ardennen een spoor van vernielingen achtergelaten om de Duitsers te vertragen in hun opmars.

Ten zuiden van de Maas tussen Namen en Mezieres, stelt het 9e Franse Leger zich op.

De hoofdstelling wordt met man en macht ingericht en klaargemaakt voor een directe confrontatie met de Duitse aanvaller.

Bruggen van Veldwezelt en Vroenhoven. 6 Franse Breguet bommenwerpers zullen nogmaals proberen de opdracht van de eerder 9 Belgische Fairey Battle vliegtuigen te herhalen. Slechts 1 van de 6 vliegtuigen zou er in slagen terug te keren na zijn bommen te hebben afgegooid zonder de gevisieerde doelen verder te beschadigen. Het enige overblijvende vliegtuig zal uiteindelijk een noodlanding dienen te maken in een Franse akker op de terugtocht wegens te zwaar beschadigd bij het uitvoeren van de opdracht.

Vrij kort na deze mislukte poging zal nog een poging ondernomen worden deze opdracht te voltooien. Ditmaal door 5 Fairey Battles van het Britse 12th Battle Squadron onder begeleiding van Hurricane Jachtvliegtuigen. Ook van deze poging zal slechts 1 vliegtuig zwaar beschadigd terugkeren. Alle andere vliegtuigen en begeleidende Jagers zijn sindsdien vermist.

De situatie op 12 mei 1940 's avonds. Ondertussen bieden alle Luikse forten nog weerstand terwijl ze noordelijk en zuidelijk worden omzeild. Op dit moment is nog geen enkele van deze forten (buiten dit van Eben Emael), gevallen. Nu reeds wordt zichtbaar dat ten zuiden van Luik de doorbraak het vlotst blijkt te verlopen. (Schets: De Achttiendaagse veldtocht - Ministerie van Landsverdediging)

Ondanks alle verdedigingsproblemen, heeft België zijn noodzakelijke vertragingsmanoeuvers kunnen uitvoeren. De nodige geallieerde troepen zijn aangekomen en hebben hun belangrijkste posities kunnen innemen op de voorziene hoofdstelling tussen Antwerpen en Givet. Het Belgische leger wordt mee opgenomen en ingeschakeld in het geheel van de geallieerde strijdkrachten.

Specifieke extern gebruikte bronnen:

• Mai 1940 - La Bataille de Belgique - M. Fouillien et J. Bouhon
• Een officieel overzicht van de gebeurtenissen 1939-1940 - Uitgegeven door Ministerie Buitenlandse zaken België te Londen in 1941
• Mei 1940 - De 18-daagse veldtocht in woord en beeld - Peter Taghon - Lannoo 2010