Gijzenzele, Vooruitgeschoven bunker op de voorlinie AV12, AV12

Bunkernummer

AV12

Oud Bunkernummer

DG6

Lokatie

Gijzenzele

Toegankelijkheid

Bunker is volledig vrij maar op privéterrein gelegen

Aantal kamers

2 onderling niet verbonden kamers. de kamer voor mitrailleur heeft achteraan een koepel en een sas.

Aantal schietgaten

Type geschut

1 x AC en 1 x MI

Bijhorende vuurrichting

Noordoosten

Korte beschrijving van de bunker

Uitwendige kenmerken.
Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
De bunker was origineel voorzien om tot de bovenkant van de ramen met de schietgaten ommuurd te worden met baksteen. Het hogere gedeelte en de puntgevels dienden uitgewerkt met in carboline gedrenkte populierenplanken op een houten structuur en een bijhorend schuin dak. Dit dak is echter origineel veel platter gelegd zodat niet de helft van de bunker afgebroken diende te worden om de koepel degelijk zicht te bezorgen. Hierdoor is het voorziene stuk met de populierenplanken volledig weggevallen.
De toegang van de kanonkamer zat verborgen achter twee grote luiken, scharnierend in twee richtingen. Deze luiken waren elk 0.750m x 2.25m (BxH) groot.
Het schietgat voor het C47 antitank-geschut zat verborgen achter een metalen valluik van 1.50m x 1.00m (BxH). Dit luik was een gegalvaniseerde metalen plaat waarop langs de buitenzijde houten raamprofielen waren gekleefd om het geheel nog meer het uitzicht van een raam te geven.
Het schietgat voor de mitrailleur zat verborgen achter een gelijkaardig metalen valluik van 1.00m x 1.00m (BxH).
De uitleg van deze luiken is niet uit het bestek de halen gezien dit spreekt over dubbele luiken openend in twee richtingen maar dit al tegengesproken wordt uit oude van deze bunker bestaande foto's.
De bunker had ook nog een drietal kleine valse raampjes langs de straatkant maar binnen het bestek is hier geen sprake van. Oude foto's bevestigen het wel.
De koepel was gecamoufleerd als een soort klokkentorentje.
Allicht heeft hij wel aan de achterzijde een gedeeltelijk houten wand gehad alhoewel dit ook zeker niet te garanderen valt.
Merkwaardig is dat op sommige plaatsen het metselwerk gecementeerd blijkt te zijn (achterkant en zijmuur naar de steenweg toe), op andere kanten blijkt dit dan weer niet gedaan (voorkant en kant van de toegangsdeur van de mitrailleurkamer).
De dakstructuur was opgetrokken in hout en de dakbedekking zelf bestond in dit geval uit asbestgolfplaten.
Het toegangssas en de mitrailleurkamer werden gescheiden door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
De eigenlijke toegang tot het sas van de mitrailleurkamer was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
De eigenlijke toegang tot de kanonkamer was afgesloten met een traliehek in smeedijzer, openend in twee richtingen van elk 1.10m x 2.10m (BxH).
In elke kanonkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 speciaal in de bodem ingewerkt staketsel op een zeer kort spoor om scharnierend het C47 kanon zeer snel te kunnen veranderen van vuurrichting
Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
Aan de straatkant werd de bestaande gracht gedeeltelijk met betonnen dallen dichtgelegd. Dit is heden nog altijd zo.
De bunker had dan ook het uitzicht van een gemetste stal en moet sterk gelijkend geweest zijn op de kortbijgelegen bunker A33.
Structuur.
De bunker bestaat uit twee kamers die onderling niet met elkaar verbonden zijn.
Enerzijds een kanonkamer voor het opstellen van een mobiel 47mm kanon en anderzijds een mitrailleurkamer met achteraan een sas en een koepel.
De koepel die in dit geval zeer hoog was om te bereiken, was bereikbaar via 11 stijgijzers in de schacht van de koepel.
Opmerkingen.
Het is de meest rechtse van drie vooruitgeschoven bunkers op de voorlinie tussen Betsberg en de spoorlijn Oostende-Brussel. De andere twee bunkers zijn AV10 en AV11 (375 m). Ze zitten wat meer zuidelijk van de eigenlijke voorlijn tussen A36 en A38 (305 m).
De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Daarnaast was hij eveneens voorzien om een Hotchkiss- of Coltmitrailleur te kunnen opstellen.
De uitvoering van dergelijke bunkers met een veel platter dak vindt namelijk zijn oorsprong in het zwaar protest dat uitbrak onder de legerleiding omdat ze het ontoelaatbaar vonden dat de soldaten de helft van het dak zouden moeten afbreken om de koepel bruikbaar te maken ten tijde van oorlog.
Er zijn geen directe sporen van strijd ondanks dat hij zeker in het strijdgewoel heeft gezeten.
Hij zit sterk verborgen onder het groen en de klimop.
De bunker is volledig vrij maar enkel de achterkant en de linker zijkant zijn zonder de eigenaars van de woning op dewelke de bunker staat om toelating te moeten vragen, te bekijken. Aan de achterkant zit de toegang tot de kamer voor het kanon. De toegang tot de mitrailleurkamer zit op het niet toegankelijke privéterrein van de eigenaar.
Het is vanop het terrein van de eigenaar gezien een bijzonder fraai verwerkte bunker. Het is een voorbeeld van hoe een bunker zonder er speciaal veel te hoeven aan doen, kan bewaard worden.
Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 80.257,44 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 68.233,65 Bef gekost hebben.
Als men hier ook nog een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 98.483,65 Bef moeten geweest zijn.
Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

Wetteren, Vooruitgeschoven bunker op de Voorlinie.
De bunker is tegen de Wettersesteenweg gelegen.
Deze bunker ligt volledig op privéterrein. U kunt de linker zijkant en achterkant zien vanop de Wettersesteenweg. U kan de bunker enkel betreden met toestemming van de eigenaar. Respecteer dan ook de privacy van de eigenaars aub.

Bijhorende foto's

Terreinschets horende bij deze bunker. De bunker ligt vlak naast de Wettersesteenweg. Om de bunker iets meer zicht op de steenweg te geven werd plaatselijk aan het oreillon van de bunker, de gracht overwelfd.

Origineel grondplan van deze bunker. U kunt duidelijk zien dat de bunker op de zijkanten volledig is ommuurd met baksteen. Dit werd op de zijkanten nog eens bijkomend gecementeerd (niet zichtbaar op de schets). De voorkant is getekend met vanaf een bepaalde hoogte houten wanden, zoals getekend allicht vanaf de hoogte van de schietgaten. Achteraan bevond er zich volgens deze schets een volle houten wand met schorsplanken. Hierin bevond zich een grote houten poort met een breedte van 1.80 meter. Verderop bevond zich dan de originele dubbele ijzeren poort van de kanonkamer.

Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Dit is de langsdoorsnede van de bunker ter hoogte van de mitrailleurkamer. Het geheel zit dus zoals hier getekend onder een vrij hoog dak met asbestgolfplaten verborgen. De voor- en achtergevels zouden volledig opgetrokken worden met schorsplanken, inclusief de schietgaten. Dit is zeker in werkelijkheid niet het geval geweest . Dit kan men verifiëren op de huidige restanten van de bunker alsook op de oudere foto van deze bunker zoals verderop nog zichtbaar.

Doorsnede CD bij hetzelfde grondplan. Dit is de langsdoorsnede van de bunker ter hoogte van de kanonkamer.

Dwarsdoorsnede EF horend bij bovenstaand grondplan. Hier zie je de bunker met het volledig hoge zadeldak zoals in elk geval nooit werd gebouwd. Wat bij deze bunker ook opvallend is, is de zeer hoge trap naar de koepel.

Hiernaast een herziening van het grondplan van deze bunker. De herziening slaat op de afwerking van het extra oreillon achteraan de bunker aan de toegang van de kanonkamer. Hierbij staan op het origineel plan vrij weinig afmetingen en dit is allicht gewoon een verduidelijking van de reeds bestaande schets.

Herziening van het dakplan. Dit is één van de weinige bunkers waar wel degelijk een gecorrigeerd dakplan bestaat (zonder het zadeldak). De beslissing om deze vorm van daken veel platter uit te voeren moet uiteindelijk vrij laat genomen zijn daar er op deze schets na zeer weinig dergelijke aanpassingen van plannen terug te vinden zijn vergeleken bij het aantal bunkers waar deze aanpassing effectief is toegepast.

Originele oude foto van doortrekkende Duitse troepen van de 225 Infanterie Divisie na 3 dagen van strijd aan deze bunkers. Achter het linkse schietgat voor kanon, ziet men een bij de in der haast uitgevoerde evacuatie van het bruggenhoofd in de nacht van 22 op 23 mei, achtergelaten mobiel 47 mm kanon nog staan. Zoals op de foto duidelijk te zien, was de bunker dus veel hoger opgemetst met baksteen dan origineel getekend. Links zie je nog het uiteinde van de overbrugging van de plaatselijke verlegde gracht. (Foto: Replica)

Vooraanzicht van deze heden zwaar overgroeide bunker AV12 te Gijzenzele naast de steenweg. De foto dateert uit 1990. (Foto: Collectie A. Van Geeteruyen)

Zicht vanaf de tuin van de woning op de toegang voor de mitrailleurkamer. Er zijn onder de huidige klimop nog vrij veel sporen van de originele baksteencamouflage. Op deze foto's blijkt de baksteencamouflage dus wel niet gecementeerd zoals de restanten van het baksteen aan de achterkant en de zijkant aan de kant van de steenweg wel laten vermoeden. (Foto: Collectie A. Van Geeteruyen)

Achterkant van de bunker die toen nog belange niet zo sterk overgroeid was als dezer dagen. Merk ook de restanten op links vooraan de foto van een beperkter gecementeerd muurtje aan de achterkant waarop ooit een houten frame stond van de houten camouflage achterwand. (Foto: Collectie A. Van Geeteruyen)

Vooraanzicht van dezelfde bunker anno 1995. Het klimop is het stilletjes aan aan het winnen van het beton. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Zicht op de achterkant uit dezelfde periode. De restant van het muurtje links is hier nog veel beter te zien. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Binnenzicht kamer voor mobiel 47mm kanon. ( Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Binnenzicht mitrailleurkamer anno 1995. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Zicht op de bunker vanaf de steenweg anno 2000. De foto komt uit de bundel "Slechts drie dagen bulderden de kanonnen". Het geheel geraakt geleidelijk aan volledig verborgen onder de klimop. (Foto: Collectie D. De Ganck)

Het zicht zoals men de bunker heden (anno 2006) te zien krijgt op de linker zijkant van de Wettersesteenweg komende van Oosterzele, richting Wetteren. Velen zijn er waarschijnlijk al honderden malen voorbijgereden zonder hem te zien. Achter het uitstekende gedeelte achteraan zit de verkleinde toegangsdeur naar de kanonkamer.

Achterkant van de bunker, ondertussen volledig overgroeid. Ook is de restant van het muurtje verdwenen. Het kleine witte deurtje is de toegang tot de kanonkamer. Deze toegang is vroeger reeds verkleind geweest om er een kleinere deur te kunnen inplaatsen.

Overwoekerde toegang van de mitrailleurkamer.

Detail binnenkant toegangssas mitrailleurkamer.

Binnenzicht mitrailleurkamer.

Blik op de koepel achteraan de mitrailleurkamer. Dit is effectief een zeer hoge koepel vergeleken bij gelijkaardige bunkers op de linie.

Vooraanzicht op de bunker vanaf het terrein van de eigenaar. Het voorste schietgat is het schietgat voor mitrailleur. Achteraan is het schietgat voor het kanon.

Vooraanzicht en rechter zijkant van de sterk overgroeide maar zeer sfeervol in de tuin verwerkte bunker.

Bovenkant van pagina (AV12)	Home
Bunkers vooruitgeschoven op de A-linie : AV-bunkers	Bunkers op Gijzenzele
Vorige (AV11)	Vorige (AV11)
Volgende (AV13)	Volgende (D17)