se13
 
Bunkernummer
Se13
Oud Bunkernummer
ES13
Lokatie
Semmerzake
Toegankelijkheid
Volledig vrij maar afgesloten door de eigenaar
Aantal kamers

2 achteraan onderling verbonden kamers en een sas

Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Westen - Zuidwesten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Semmerzake, Unieke Sectie, kadastraal perceel 547i (deels)
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • Voor de bouw van de bunker werd een perceel onteigend ter grootte van 1 are 26 ca in de noord-oostelijke hoek van een stuk weiland van in totaal 94 are 80 ca.
  • Gezien dit onteigende perceel niet 100% aansluit bij de openbare weg, in dit geval de voetwegel tussen Bergatstraat en de Schockaertstraat, waren er voor het bereiken van de bunker enkele erfdienstbaarheden nodig. Omdat er geen kadasterschets meer is teruggevonden horende bij deze akte, blijft het wel zeer beperkt logisch redeneren over hoe de erfdienstbaarheden op basis van de beschrijvingen van de akte zullen gelegen hebben.
  • Zo was er een permanente erfdienstbaarheid in theorie over een strook van 2 meter breed om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken vanaf de openbare weg. In dit geval is er sprake over een klein 3 hoekig perceeltje om deze openbare weg te bereiken. Dit driekhoekje lag allicht achteraan het sas van de bunker naar de huidige voetweg toe.
  • Om de bouw van de bunker mogelijk te maken, diende voor 8 maanden, voorgaande strook met 3 meter extra breedte uitgebreid te worden tot 5 meter. Hierdoor kwam nog eens 15 ca tijdelijk als erfdienstbaarheid ter beschikking te houden.
    • De akte voor dit perceeltje werd verleden op 18 maart 1935 voor de totaalprijs van 1650 BEF aan Mevr Raphaëlle D'Haenens, weduwe van Mr Camille De Paepe, brouwster te Semmerzake.
    • De akte voorzag in dit geval ook een jaarlijkse intrest op dit bedrag van 5% dat zou worden uitbetaald vanaf het tekenen van de akte. In dit geval kwam dit neer op 82.50 BEF per jaar.
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Blijkbaar heeft men recent op het kadaster de unieke sectie gewijzigd in Sectie A. Alle percelen die vroeger geen Sectie hadden (uniek), worden voortaan voorafgegaan door de letter "A".
  • Het originele perceel 547i bestaat heden niet meer.
  • De bunker (op zijn betonnen grenzen) kreeg in dit geval wel degelijk een apart perceelnummer toegekend, namelijk perceel 547r. De rest van het vroegere perceel 547i (mogelijks nog wel beperkt gewijzigd gezien de index ondertussen wel al degelijk is gewijzigd sindsdien, werd perceel 547x.
  • Het perceeltje is in elk geval opnieuw verkocht geweest aan de huidige eigenaars van de woning die tegen de bunker is aangebouwd.

Actueel Kadaster

Een actuele schets van het kadaster. Je ziet op het plan het vrij grote perceel 547x. Dit is allicht ongeveer wat er rest van het originele weiland 547i zonder de bunker op zijn betonnen grenzen. Deze kreeg ondertussen blijkbaar toch ook een apart kadasternummer, namelijk perceel 547r.

Luchtfoto Google Earth anno 2007 met centraal in zicht de bunker Se13. De bunker is vrij moeilijk te zien maar je ziet wel degelijk de woning waarvan hij heden in de voortuin staat. De woning is er letterlijk tegen aangebouwd.
Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • Volg de Grotenbroekstraat komende van de Aalbroekweg. Op uw rechter kant draait u af in de Bergatstraat. De bunker ligt op de rechter kant op de bovenkant van de helling, deels aangebouwd met een nieuwbouwwoning.
  • De bunker ligt volledig op privéterrein en kan alleen meer gedetailleerd bezichtigd worden mits toestemming van de eigenaar. Respecteer de privacy aub.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het is een commandobunker op de steunlinie van het steunpunt Semmerzake. Hij ligt vrij noordelijk.
  • Hij gaf vermoedelijk dekking aan de zware bunker Se2.
  • Hij moest in elk geval een doorbraak vanaf de lager gelegen terreinen verhinderen.
Structuur van het bunkertje:
  • De bunker bestaat uit twee kamers die achteraan met elkaar verbonden zijn, en een toegangssas.
  • Slechts één kamer had een schietgat voor een mitrailleur, de andere kamer was de commandokamer.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar + wat waren de schietsectoren:
  • Het bunkertje had enkel de standaardvoorziening voor de opstelling van een Maximmitrailleur.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • De hoeken van de bunker zijn afgewerkt met baksteen en het geheel is gecementeerd.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • De luiken voor het schietgat en de bijkomende valse ramen waren uitgewerkt als gegalvaniseerde metalen platen waarop langs de buitenzijde houten raamprofielen waren gekleefd om zo het uitzicht van een echt raam te benaderen.
  • Het enige echte schietgat op de linker zijde zat verborgen achter 2 luiken, openend in twee richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH).
  • De bunker had nog een vals raam op de blinde muur rechts naast het enige schietgat en op de linker zijkant.
  • Bij de twee extra valse ramen was dit identiek uitgewerkt op een gefixeerde gegalvaniseerde plaat van 1.00m x 1.40m (BxH).
  • Het bunkertje was voorzien van een zadeldak uitgewerkt in hout en met als dakbedekking rode Boomse dakpannen.
  • De toegangsput was uitgemetst in baksteen met een bodem in beton waarin een sterfput met metalen rooster was voorzien.
  • In het originele bestek is er sprake van een metalen ladder van 0.50m in deze toegangskuil. In praktijk is dit zeker vervangen geweest door een aantal stijgijzers.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers. (nutteloos in de commandokamer maar meestal toch aanwezig)
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur. Deze laatste was niet aanwezig in de commandokamer (de kamer zonder schietgat)
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Hij was afgeschermd van de weg door een haag met een poortje.
  • Het globale uitzicht was dit van een kleine woning.

Bouwplannen van de bunker

Terreinschets bij dit commandobunkertje op grondgebied Semmerzake. Aan de noordzijde loopt de Bergatstraat. Opnieuw typisch voor de bunkerlijn Bruggenhoofd Gent is dat de bunkers zeker niet specifiek de wegen verdedigen maar in dit geval een sector. De bunker is opgesteld naar een eventuele doorbraak over de heuvel waar deze bunker zo goed van op de kop staat.

De erfdienstbaarheden waren voorzien via het smalle wegeltje dat nu nog altijd oostelijk van de bunker loopt.

Origineel grondplan. Naast het schietgat dat verstopt zat achter een vals raam had hij nog een vals raam op de plaats waar een tweede schietgat kon gezeten hebben en op de linker zijkant (gericht op de Bergatstraat).

se13

Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan toont in dit geval de dwarsdoorsnede doorheen de enige mitrailleurkamer om dan te verspringen naar een doorsnede van het toegangssas.

Ook hier zie je duidelijk een doorsnede van de toegangskuil die nog eens bijkomend wordt afgesloten met een metalen luik.

Dwarsdoorsnede CD bij bovenstaand grondplan is in dit geval genomen doorheen de commandokamer en doorheen het toegangssas.

Actuele toestand van deze bunker:
  • De bunker is volledig vrijgemaakt geweest en zelfs aangebouwd met een vrij recente nieuwbouwwoning.
  • Hij is gebruikt als bergruimte en door de eigenaar daarom met een deurtje afgesloten.
  • Het is in elk geval een voorbeeld van hoe met enig respect voor het erfgoed dergelijke structuur kan bewaard worden binnen een nieuwbouwproject.
  • Hij is heden wel altijd vrij sterk overgroeid met klimop.
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • Logischer wijze zou men hier op de linie niet echt sporen van strijd verwachten. Toch draagt de bunker aan de binnenzijde nog sporen van kogelinslagen op de achtermuur van de enige mitrailleurkamer.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • De eigenaar beschikte voor de bouw van de huidige woning, origineel over de toelating de bunker te slopen maar zag hem liever geïntegreerd aan de voorzijde van de woning, wat zeker respect verdient.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject E terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 60.805,51 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 61.055,51 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
Algemene foto's uit de oude doos (voor 2006 - chronologisch)
Voorlopig de oudste foto van dit bunkertje in mijn bezit. Hij dateert allicht van rond 1995. Het toont het bunkertje nog bovenaan de helling van de Bergatstraat op een kleinere weide. (Foto: collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting)
Zicht op het toegangssas. Blijkbaar had de bunker nog een vrij massieve restant die nog deel moet hebben uitgemaakt van het bijkomende voorportaaltje aan de toegang, heden volledig verdwenen. (Foto: collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting)
Beschrijvende foto's van de bunker vanaf 2006
Zicht op de bunker vanaf de Bergatstraat, anno 2006.
Vooraanzicht. Het enige schietgat van de bunker zit juist naast het oreillon.
Vooraanzicht. Links zie je ook door de nog in 2006 niet volledig uitgegroeide klimop nog vrij duidelijk het valse raam op de voorzijde van de 2e commandokamer.
Het enige schietgat van de bunker. Nog zeer duidelijk de blauwe verftinten aan de binnenzijde.
Detail van het schietgat dat aan de binnenzijde is dichtgemetst met glastegels.
De linker zijkant met opnieuw nog een vals raam.
Fraai zicht anno 2008 doorheen de beplantingen in de voortuin.
Zicht op de sinds de bunker is aangebouwd met een woning aanwezige deurtje in de toegang. Links zie je trouwens nog beperkt een restant van de op de oude foto nog zichtbare massieve blok links van het deurtje.
Toegangsdeurtje en granaatwerpgat.
Achterzijde toegangssas met de aansluiting van de bunker aan het huis.
De toegangsdeur van het bunkertje vanaf de binnenzijde.
De rest van het toegangssas die zoals de rest van de bunker dienst doet als stapelhok en bergruimte.
Binnenzicht in de enige mitrailleurkamer.
Het enige schietgat.
Detail van het schietgat. Achteraan duidelijk roze rode tinten. Vooraan meer blauwtinten.
Het schietgat had geen aanpassingen voor bijkomende andere opstelbare wapens. Wel vind je onderaan tegen de grond dit kleine rechthoekige betonnen balkje waarvan ikzelf ook nog altijd de bedoeling niet ken.
Een blik naar de voorzijde van de commandokamer vanuit de tussengang.
Linker wand van de commandokamer met nog de restanten van de afgebrande etagères.
De achterwand tussen de twee kamers. Ook hier zijn de haken aan de muren ooit afgebrand geweest.
Heel merkwaardig is dat de achterwand van de mitrailleurkamer wel degelijk enkele inslagen van kogels terug te vinden zijn. Allicht heeft men bij het ontdekken van de bunker door de Duitse troepen na 22 mei 1940 bij het doortrekken toch veiligheidshalve enkele keren door het schietgat naar binnen gevuurd om zeker te zijn dat er niemand meer in de bunker aanwezig was.
 
Vorige (Se12)
Vorige (Se12)
Terug naar (Se1)
Volgende (A15)