schuilkelders op Mariagaard
 

Voormalige Reichsschule Flandern op het grondgebied Kwatrecht.

Citadelpark Gent

Buskruitfabriek Cooppal Wetteren

Vliegvelden WO I Regio Gent

WO I Munitiepark Kwatrecht

De Dodendraad

De Hollandstellung - Duitse WO I bunkerlinie

Reichsschüle Flandern - SS-School Kwatrecht

Duitse Atlantic Wall Radarpost - Goldammer

WOI en II Munitiedepot De Ghellinck Zwijnaarde

Duitse gangen onder centrum Gent WOII

Publieke WOII Schuilplaatsen Groot Gent

Het Fort van Eben Emael

KW-linie

WO I - Kwatrecht - Melle

18 daagse veldtocht gekoppeld aan TPG

Neergestorte B17 te Kwatrecht 19-09-1944

De bevrijding WO II van de regio rond TPG

Details van de legers:

Gesneuveldenlijsten:

Contact en onbeantwoorde vragen

Media-aandacht

Copyright

Links

Korte beschrijving.

  • Het terrein van Mariagaard blijft niet onbesproken op deze site. Enerzijds stonden er op de terreinen 2 bunkers van Bruggenhoofd Gent. Een hiervan is reeds gesloopt bij de aanleg van de autosnelweg (bunker A39). Deze stond bij de eveneens grotendeels uit het landschap verdwenen hoeve "het Koningshof". De tweede bunker A40, staat nog altijd tegen de omheining met de spoorlijn.
  • Anderzijds werd het terrein ook nog de lokatie voor een tijdelijk Duits Soldatenkerkhof gedurende Wereldoorlog II.
  • Als derde maal wordt dit terrein nu nog eens besproken omwille van de aanwezigheid van een voormalige SS-school "Reichsschule Flandern" met nog drie aanwezige schuilkelders in de voortuin.

Geschiedenis en ontstaan van de Reichsschule Flandern te Kwatrecht.

  • De eerste plannen voor de oprichting van een school op de terreinen van Mariagaard, dateren van 1919.
  • In 1921 werd het toen nog privéterrein dat eigendom was van de familie Van Pottelberghe de la Potterie ter grootte van 56 hectaren, verkocht aan de Provincie. Het originele project was vrij grootschalig en driedelig. Een eerste op te richten gebouw was een landbouwschool voor jongens, ten tweede gebouw was een landbouwhuishoudschool voor meisjes en het derde gedeelte was de originele oude hoeve met stallen voor de praktijklessen.
  • De bouw werd uitbesteed aan 3 aannemers en de plannen waren van de hand van de architect Vaerwyck-Suys uit Sint-Amandsberg.
  • De bouw startte vrij direct na de aankoop en er werden al voor het eerst klassen opgestart in september 1922.
  • In 1925 was de bouw van de school, zoals gepland door de provincie, afgewerkt.
  • Ondanks de hoge verwachtingen bleef het leerlingenaantal steeds sterk onder de verwachte aantallen. De school kwam eigenlijk nooit van de grond zoals men had gehoopt.
  • Reeds op 1 oktober 1935 werden de schoolactiviteiten gestopt.
  • De schoolgebouwen werden op 23 oktober 1936 verkocht aan de Zusters Van Liefde. Deze overwegen in Wetteren-Kwatrecht een sanatorium te beginnen voor mannen. Geinteresseerde mannelijke studenten werden allen wegens gebrek aan alternatief doorgestuurd naar Wallonie.
  • Het blijft echter bij een ellenlang gediscussieer en door het ontbreken van een degelijke bestemming voor de gebouwen, bleven ze leegstaan tot de meidagen '40.
  • Na drie dagen van oorlogsgeweld ontstond in de voortuin van de school het begin van wat later een ruim Duits Soldatenkerkhof zou worden.
eerste graven Mariagaard met zicht op beschadigde hoofdgebouw
(Zicht op de gebouwen van de school zoals ze er uitzagen na drie dagen van strijd te Kwatrecht. In de voortuin lag een voorlopig Duits soldatenkerkhof. De gebouwen hebben zwaar gedeeld in de klappen - Foto: Collectie J. De Vos)
  • Na de strijd werd de dringendste schade aan de gebouwen hersteld, doch de gebouwen hadden nog altijd geen nieuwe bestemming.
  • In 1942 liet de Duitse bezetter reeds voor een eerste keer zijn oog vallen op de gebouwen. De aalmoezenierswoning werd een eerste maal bezet en gebruikt door doortrekkende Duitse troepen als tijdelijke huisvesting. De kapel loopt in dezelfde periode zware schade op door het ontploffen van een munitievoorraad.
  • Begin 1943 worden de gebouwen van de voormalige landbouwschool opgeëist door de Duitse bezetter voor de oprichting van de eerste Reichsschüle Flandern (SS-school Vlaanderen), dit ondanks hevig protest van het Bisdom.
  • De bestaande bebouwing werd vrij zwaar aangepast en heringericht. De financiering hiervoor gebeurde rechtstreeks door de Duitse Ausland diensten van het N.S.D.A.P. (National Socialistische Duitse Arbeiders Partij), de SS (Schutzstaffel) en beurzen geschonken door de Hermann Göring-stichting.
  • De werken gebeurden onder leiding van een Duitse architect Breitenbach, chef van de Bauleitung der Waffen SS in samenwerking met de architecten Verstraeten en Verwilghen (of dit Duitsers zijn, is niet zo meteen duidelijk). De werken werden uitgevoerd door een zekere aannemer Bijtebier. Door de opeisingen van arbeiders voor de Duitse industrie was er echter tekort aan beschikbare arbeiders. Daarom werd de kans geboden aan de lokale bevolking zich kandidaat te stellen voor deze arbeid. Hierbij werd geen rekening gehouden met het feit dat er zich vermoedelijk ook eerdere ondergedoken werkweigeraars zouden bevinden onder de sollicitanten. Men liet het oogluikend toe omdat ze uiteindelijk ook voor Nazi Duitsland zouden werken. Allicht dateert de bouw van de gemetste schuilgangen eveneens uit deze periode.
  • De eerste directeur werd Dr Steck, een Duitse Filoloog en hevig aanhanger van de SS, afkomstig uit het Schwabenland. Leerkrachten werden grotendeels gerekruteerd uit collaborerende Vlaamse middenklasse. Ook viseerde men in eerste instantie studenten uit deze milieus, al wilde men naar de buitenwereld toe wel de schijn hoog houden alle klassen van de bevolking te willen opleiden.
  • De organisatorische structuur en leerplannen waren gestoeid op het Duitse voorbeeld van de NPEA scholen (Nationalpolitischen Erziehungsanstalten). Dergelijke scholen werden voor het eerst opgericht in 1933 op Duits grondgebied als cadeau voor Hitlers eerste verjaardag als Kanselier. Het scholenproject kreeg toen reeds de naam " project NAPOLA". De afkorting staat voor NAtional POLitischelehr ErziehungsanstAnstalten (Nationaal-Politieke Opvoedingsinrichtingen). Nadat Hitler zich in 1941 voor het eerst publiekelijk uiterst positief uitspreekt over dit type van scholen, kent het scholensysteem een grote expansie.
  • Om aan voldoende studenten te geraken voor de school, werden wervingsbureaus geopend in Brussel, Antwerpen, Gent, Brugge, Hasselt, Oostende en Ieper. Men spitste daarbij zoveel mogelijk de aandacht op ouders van kinderen die reeds lid waren van "de algemene SS" of "De Vlag". Leerlingen werden geronseld via K.L.V. Lagers, N.S.J.V., Hitlerjugend Flandern, Vlaamse school en nog andere. Voor meer details hierover verwijs ik u graag naar de originele Duitstalige brochure van de Reichsschule Flandern die als extra bijlage aan de website werd toegevoegd. Er werd eveneens een naar het Nederlands vertaalde versie toegevoegd voor wie de Duitse taal niet zo machtig is. Deze brochure bevat veel meer details over hoe de school er aan toeging en ook heel wat foto's.
  • Een verschil van "Reichsschule Flandern" met de andere Reichsschulen in onder andere Nederland, is dat alle Reichsschulen in Duitsland en andere Germaanse staten, rechtstreeks afhingen van het N.S.D.A.P.. De Reichsschule Flandern hing als enige rechtstreeks af van de Duitse SS.
  • De sfeer die in de school heerste, was deze van een militaire academie met veel aandacht voor de ontwikkeling van het lichaam. Zeer kenmerkend was dat er niet alleen werd gewerkt aan het verschaffen van kennis maar ook op een gezonde geest in een gezond lichaam. Alleen was de wijze waarop dit diende te worden geïnterpreteerd, meer te zien als het indoctrineren van de leerlingen met een ideaalbeeld van het Nazisme.
  • Vrije tijd kregen de leerlingen amper. Zelfs tijdens vakantieperiodes liep in feite het lesgeven gewoon door. Vakanties bestonden vaak uit sportkampen in de Ardennen of bezoeken aan andere Napola scholen in Duitsland.
  • Hoofdbedoeling van deze SS-school te Kwatrecht was het opleiden van een Duitsgezinde elite in Vlaanderen. Deze zouden dan in een latere fase de leidende functies moeten opnemen in een toekomstig Vlaanderen, als onderdeel van een groot Germaans Rijk. In feite is de oprichting van deze school terwijl we ondertussen toch reeds september 1943 zijn, vooralleer de eerste lessen van start gaan, wel verbazingwekkend. Op dat moment was het Duitse Rijk reeds in een sterk negatieve spiraal geraakt en op zijn terugweg... Via deze school maakte men toch duidelijk ondanks al het negatieve in de hopeloze zaak te blijven geloven.
  • De toelatingseisen waren uiterst streng te noemen. De leerlingen moesten niet alleen goede studenten zijn maar dienden ook over een goede fysiek en een sterk karakter te beschikken. Vanzelfsprekend moest men van het Arische ras zijn. Om dit aan te tonen diende men een stamboom te kunnen voorleggen die alle twijfel hierover, uitsloot. Er zouden zelfs bij de inschrijving foto's genomen zijn om op basis van de gezichtstrekken proberen te verzekeren met Arische types te maken te hebben.
  • In theorie diende men een proefperiode van 6 maanden te doorstaan. Daarna kon men eventueel met onvoldoende van de school gegooid worden. In Kwatrecht is het echter nooit zover gekomen omdat men het voorziene streefcijfer van inschrijvingen nooit heeft weten te halen. Na deze proefperiode mocht de leerling zich "Jungman" noemen.
  • De voertaal in de school was Nederland. Tweede taal Duits. Deze tweede taal sprak elke leerling vloeiend na de eerste 6 maanden. Bevelen werden echter enkel in het Duits gegeven.
  • Het uniform was bruinkleurig met een armband met daarop de tekst "Rijksschool Vlaanderen" voor de Nederlandstaligen en "Reichsschule Flandern" voor de Duitstaligen. De leerlingen hadden 4 uniformen, één voor de zomer, één voor de winter, één voor te turnen en een uitgangsuniform. De opvoeders hadden een kaki Napola uniform of een zwart SS-uniform. Symbolisch had elke opvoeder ook een dolk met in het lemmet "Mehr sein als scheinen" gegraveerd.
  • De opleiding was Spartaans te noemen. Ouders stonden de kinderen af aan de staat die op dat moment de rol van het gezin volledig overnam. De totale isolatie van de rest van de gekende wereld (in het kleine Kwatrecht) was een ideale situatie om de karakters te beïnvloeden met de idealen van het Nationaal Socialisme.
Een klas leerlingen van een SS-school. Of dit effctief Kwatrecht is, valt moeilijk te achterhalen. (Foto: Collectie VRT)

Waaruit bestond een doordeweekse dag aan de Reichsschule Flandern.

  • 6 uur: Wekken door een Zugführer: "Alles aus den Betten". Iedereen moest direct aantreden in sportbroek en sportsloffen voor de Frühsport. Dit was gewoonlijk een ochtendloop (zonder eten) van ongeveer 3 kilometer. Wie er niet in slaagt de rest te volgen mocht meestal na de loop hetzelfde nog eens overdoen.
  • Daarna volgde meestal een ijskoude douche, waarna ze konden aantreden voor het eten. Dit was dan meestal nog eens voorafgegaan door een "Fingernägel" inspectie. Niet proper was terug naar de wasplaats.
  • Daarna volgde een uitgebreide maaltijd, zeker ruimer dan wat de meesten zich thuis tijdens de oorlog zouden kunnen wensen of veroorloven. Hiervan maakten chocolade, pannekoeken, boterkoeken, cacao, verse groenten,... een vast onderdeel van uit. Een unieke en allicht zeldzame situatie in tijden van oorlog zou men kunnen zeggen.
  • Daarna volgde het verplichte bedden opmaken, millimeterwerk. Indien dit niet bleek te voldoen bij 1 student, werden courant in de ganse kamer alle matrassen en dekens op een hoop gesmeten. Daarna kregen ze twee minuten om volledig opnieuw te beginnen. Dit scenario kon zich gerust enkele malen achter elkaar herhalen.
  • Bij teveel lawaai werden er altijd wel enkelen uitgekozen die dan voor de ganse zaal 20 of 30 maal mochten pompen ("Liege Stütze").
  • Rond 7u30 startten de eerste leerklassen. Voor de meesten was dit de rustigste periode van de dag. Hierin hadden wiskunde en geschiedenis een hoofdrol. De school beschikte over ruime klassen, studiemateriaal en een bibliotheek. Het spreekt vanzelf dat geschiedenis en aardrijkskunde werden gegeven met voldoende Groot Germaanse invloeden.
  • Het middageten begon opnieuw met dezelfde nagelinspectie.
  • Na het eten volgde een half uur "Bettrühe". Een half uur op een bed liggen zonder spreken of kattekwaad uit te halen. Dit leidde meestal tot hetzelfde scenario als 's morgens vroeg met eindeloos heropmaken van bedden.
  • In de namiddag was er tactiek, veldonderricht of Geländedienst. Dit was meestal niets meer dan lopen, vallen, huppen, marcheren,... door water en slijk, door distels en alles wat vuil maakte.
  • Om 16 uur marcheerden ze opnieuw de school binnen en kregen ze een boterham met confituur. Daarna volgden namelijk nog 2 uur sport en turnen. Dit omvatte meestal turnen aan het rek, de evenwijdige baren, de bok of de fameuze boksles. Daarnaast was er ook nog medecinbal (een soort krachtbal van zo een vijf kilogram zwaar) die wel eens doelbewust als straf tegen een hoofd belandde.
  • Rond 17u30 was er dan nog een "Geländelauf" waarbij ze tot drie maal in één loop, van het dak van een Kwatrechtse bunker dienden te springen. Vermoedelijk de bunker A40 op het eigenste terrein van de school.
  • Steendood maar in looppas was het dan terug naar de school voor een stevig avondmaal.
  • Van 19 tot 20 uur was er "Stubenarbeit", lessen en huiswerk.
  • Vanaf 20 uur was er "Freizeit". Dit omvatte muziek, fanfare, trommels en pijpers, gezelschapspelen, film- en kameraadschapsavonden aangevuld met toneel.
  • Om 21 uur was er "Zapfenstreich", een half uur samen zingen.
  • Daarna was het tijd om doodmoe te gaan slapen.
  • Als het dan nog eens tegensloeg begon nogmaals het bal van eindeloos "In Zwei Minuten" allen beneden in Velduniform, dan in Badehose, dan in turnkledij, uitgangsuniform, ... waarna ze eindigden met een eindeloze hoop vodden midden van de kamer die dan opnieuw in twee minuten dienden in de kasten te liggen of het ganse zootje begon nogmaals opnieuw.
  • Met een beetje meeval vielen allen rond 23 uur als een blok in slaap om de volgende dag weer aan hetzelfde liedje te beginnen.

Waaruit bestonden de spartaanse straffen die werden toegepast.

  • Dat de school zeker geen lolletje was, mag blijken uit de vaak sadistische fysieke en geestelijke straffen die werden toegepast.
    • Indien één kind iets mispeuterde, resulteerde dit in het algemeen in het straffen van de ganse klas, zodat ook de rest van de klas zich mogelijks nog eens bijkomend ging afzetten tegen degene die aan de oorzaak lag van de straf.
    • Strafoefeningen konden bijvoorbeeld bestaan uit:
      • het verplicht rondlopen over modderig terrein met een rugzak gevuld met bakstenen.
      • lopen achter een begeleider op een fiets
      • zich op de buik in een plas of brandnetels werpen en onmiddelijk weer opstaan.
      • In zwembroek en pantoffels door de struiken met doornen rennen.
      • Het kostümfest was één van de ergste klassikale straffen. De leerlingen werden gedurende de nacht uit bed getrommeld en dienden zich voortdurend aan te bieden in andere kostuums. Daarna dienden alle gedragen uniformen weer netjes in de kast gehangen of gelegd te worden. De absurdheid ging zelfs zo ver dat men de stapeltjes van kledij ging meten en indien deze iets te hoog of te breed waren opgevouwen, gooide de Zugführer, de ganse stapels allen samen op één grote stapel in het midden van de kamer. Hierdoor konden de leerlingen nog eens bijkomend proberen hun eigen spullen terug te vinden. Dit spelletje kon zo uren doorgaan.
      • Een 9 jarige die in zijn bed had geplast, werd verplicht met het natte matras rond de blok van de school te lopen.
  • Naarmate de oorlogskansen van Duitsland keerden en ook de situatie in de scholen minder rooskleurig werd (bv minder voedsel en bevoorrading), werden ook de straffen in het algemeen nog erger en bitsiger.

Toch enkele positieve kanten aan dit onderwijs.

  • Iedere student verkreeg (behalve allicht in de laatste maanden dat de school op de vlucht diende te slaan voor de aankomende geallieerde bevrijders) per dag 4 degelijke maaltijden.
  • Kerkgang werd niet bevorderd maar toch getolereerd. Zo deden een aantal studenten in 1944 in Kwatrecht hun plechtige communie.
  • Uitrusting, ondergoed, schoenen en de internaatskosten vielen ten koste van de school, alsook de gezondheidszorg.
  • Van de ouders werd enkel een kleine bijdrage gevraagd, naar gelang het inkomen en de mogelijkheden. Dit diende deels als zakgeld voor de studenten. Allicht had dit ook te maken met de situatie thuis die gedurende de periode dat de school bestond, en door het vorderen van de oorlog, voor vele van de ouders de huissituatie er ook niet altijd op zal verbetert zijn. Bij het inschrijven in de school werd wel degelijk gekeken naar de herkomst zodat armoedegevallen sowieso al in het begin niet zullen toegelaten zijn. Er werd wel degelijk gemikt op de middenklasse van de bevolking bij het inschrijven van leerlingen.
  • In de school was altijd een dokter en een verpleegster aanwezig. Ook was er een priester en een dominee verbonden aan de school. Daarnaast waren er nog ongeveer 25 medewerkers voor de keuken en het onderhoud aan de school verbonden. De entourage was dus wel degelijk ruim te noemen.
  • Ook kregen de jongere leerlingen die het moeilijk hadden met de langere afwezigheid van huis, een Heimmutter toegewezen. Deze konden dan de kinderen troosten in geval van heimwee. De kinderen konden gedurende de langere periodes dat ze op de school waren namelijk enkel in contact treden met hun ouders via het schrijven van brieven. Sporadisch konden ze ook eens een korte tijd naar huis maar dit was zeldzaam en allicht door de oorlogsomstandigheden ook niet altijd mogelijk.

De geschiedenis van de school vanaf de opening op 1 september 1943 tot april 1945.

les in de Reichsschule Flandern
  • Op 1 september 1943 werd een eerste lesjaar opgestart. De jongeren kregen er een opleiding die hun verdere leven zou in dienst stellen van het Duitse Rijk en het Nazisme. De school werd een Duits internaat met een streefaantal van 800 leerlingen. Ze stond rechtstreeks onder de leiding van de Duitse SS. Alle leerlingen droegen een bruin uniform met armband. Er werd opgestart met 2 klassen (Züge). Eén klas met leerlingen van 11 tot 12 jaar en één klas met 12 tot 13 jarigen. Elke klas omvatte zo een 25 à 30 leerlingen. Op zijn hoogtepunt had de school een 120-tal leerlingen.
Les in de Reichsschule Flandern - Foto: Melle-Wetteren 1914-1918, 1940-1945 G. Van Oostende
  • In november 1943 werden de Vlaamse kinderen (zonen of dochters van Duitsgezinde Vlamingen) vervoegd met Duitse jongeren die er meestal al enkele jaren hadden opzitten als Hitler-Jugend. Deze meer ervaren studenten werden meteen boven de Vlaamse studenten geplaatst als Stubenälteste (kameroverste). Het was maar om de gelijkheid van de studenten aan te duiden zeker... (Foto: Originele Brochure SS School Kwatrecht)
  • Eind augustus 1944 werd wegens de oprukkende geallieerde bevrijders de school door de Duitsers leeggehaald. Alles werd zorgvuldig op klaarstaande vrachtwagens geladen om overgebracht te worden naar Duitsland. Bij de Duitse overhaaste vlucht werd nog gepoogd de gebouwen in brand te steken. Dit gebeurde niet door de vertrekkende Duitsers maar door enkele Duitsgezinde Belgen die alles wat problemen zou kunnen hebben opleveren en was achtergebleven, probeerden in brand te steken binnen de gebouwden. Gelukkig bleef de schade beperkt tot het huis van de directeur dat volledig in de vlammen op ging. Grotere schade kon worden vermeden door de toenmalige pachter van de proefhoeve op dezelfde terreinen.
  • De reis ging origineel naar Ballenstedt in Duitsland. Hier waren echter te weinig logies mogelijk daar die Reichsschule reeds studenten had opgenomen van een eerder door geallieerden gebombardeerde school in Illfeld. Daarom werden de leerlingen van de Reichsschule Flandern na een paar dagen overgebracht naar Steiermark (Burg Strechau). Hier verbleven ze ongeveer 6 weken waarbij de hoeveelheid lessen ondertussen sterk beperkt werd. Daarna volgde nogmaals een korte terugkeer naar Ballenstedt. Omwille van de daar nog altijd aanslepende overbevolking in de school ging de reis uiteindelijk definitief door naar de Poolse stad Posen (huidige Poznan). De school werd er eind oktober 1944 opnieuw opgestart in het slot Wollstein. Wel werd in de haastige vlucht vanuit Kwatrecht al het bestaande lesmateriaal achtergelaten. Hierdoor waren de Vlaamse studenten die meegetrokken waren naar Polen verplicht hun verdere lessen te volgen in Duitse handboeken. Vele Vlaamse ouders en kinderen waren ondertussen definitief mee gevlucht naar Duitsland.
  • De toestand waarin Mariagaard verkeerde na het vertrek van de Duitse bezetter was zo lamentabel dat de Britse bevrijders afzagen van hun plannen er een tijdelijk militair hospitaal in te richten. Het enige waar de gebouwen wel nog werden voor gebruikt was als stapelplaats van hun militaire voertuigen. Allicht ligt ook deze functie aan de oorsprong van wanden in de schuilgangen die sporen dragen van overbelasing. Ondertussen hadden de gebouwen van de school zelf nog heel wat bijkomende schade opgelopen door plunderingen van de lokale bevolking. Dit ging over het stelen van allerhande bruikbare materialen en zaken, als zelfs het weghalen van origineel parket als brandhout.
  • De studenten van Reichsschule Flandern ging het ondertussen ook niet voor de wind. Na het Kerst- en Nieuwjaarsverlof begon een tweede vlucht, ditmaal voor de oprukkende Russen. Het verhuizen van de schoolinboedel gebeurde ditmaal niet met vrachtwagens maar met 14 Poolse paardenkarren. De reisroute ging dit keer van Wollstein over Frankfurt, via Potsdam naar opnieuw Ballenstedt. Merkwaardig genoeg hadden de Reichsschule-studenten aldaar nauwelijks benul van de hachelijke Duitse militaire situatie op dat moment. De zaak werd daar pas duidelijk toen de plaatselijk Volkssturm kwam soldaten rondselen bij de oudste leerlingen om de verdediging van de stad mee op te nemen.
  • Eind april 1945 werd ook hier de school definitief ontbonden, wat ook meteen het einde betekende van de Reichsschule Flandern. Op dit moment werden sommige leerlingen reeds afgehaald door hun ouders. Anderen trokken onder leiding van hun Zugführer verder om hun gevangenneming zolang mogelijk uit te stellen. Zug 1 trok richting Chiclau (Molmerschwende), Zug 2 trok naar Neudorf. Zug 3 ging naar Tilkerode. De klassen werden er ondergebracht bij boeren waar zij hielpen bij landarbeid, lessen werden er niet meer gegeven.
  • Bij het binnentrekken van de geallieerde troepen op deze plaatsen werden de studenten met Amerikaanse transporten teruggebracht naar Belgie. De meesten vonden er hun ouders terug in de gevangenissen, opgepakt als collaborateurs met de bezetter. De meesten werden uiteindelijk naar Brussel gebracht en onder toezicht van een jeugdrechter geplaatst. Zij werden vervolgens overgebracht naar een verbeteringsgesticht te Ruislede waar sommigen voor dertien maanden verbleven om heropgevoed te worden.
  • De meeste van de toenmalige studenten verliezen totaal hun toekomstperspectief. De toenmalige studenten krijgen het in Belgie zeker niet gemakkelijk daar ze uiteindelijk in de periode ervoor voorgeprogrammeerd waren voor een toekomst die er nooit kwam. Op al hun herinneringen, kleefde in de toekomst een smet. Wees gerust de indoctrinatie aan de leerlingen die op die leeftijd aan deze scholen verbonden waren geweest, was zo hevig dat je er de principes die waren bijgebracht, er volgens mij nooit meer uitkreeg. Dit mag ook duidelijk blijken uit interviews met vroegere studenten, vele jaren nadien.
Vernielde gangen Mariagaard
(Links ziet u de gangen van de school. Praktisch alle ramen en deuren waren geplunderd. Rechts ziet u hoe in bepaalde ruimten zelfs het parket is uitgebroken om het te gebruiken als brandhout. Foto's: Boek Mariagaard 1946-1996 - Meer dan een gevel.)
  • De officiële vrijgave van de lamentabele gebouwen gebeurde pas in 1946.
  • Van toen af werd Mariagaard de middelbare school zoals ze nu nog gekend is, vooral nog toegespits op landbouwschool.
  • Voor meer na-oorlogse geschiedenis van de school zou ik u willen doorverwijzen naar de school zelf.

Nauw aansluitend bij dit artikel is dat er in Schoten nog een gelijkaardige school zou bestaan hebben, de "Heimschule Flandern", het "Koningshof" genoemd. Binnen dit artikel wordt voorlopig niet uitgewijd over deze tweede school.

Zijn er nog rechtstreekse verwijzingen naar de Reichsschule Flandern terug te vinden aan de huidige schoolgebouwen van Mariagaard.

Ik heb mijn zoektocht nu wel volledig beperkt tot de buitenkant van de gebouwen. Heden zijn er allicht nog weinig restanten die rechtstreeks verwijzen naar de toenmalige aanwezigheid van deze Rijksschool. Een van de weinige zaken die er nog terug te vinden zijn, zijn de drie schuilgangen / kelders die nog terug te vinden zijn in de voortuin van het huidige scholencomplex.

Aan de binnenkant zijn allicht wel de meeste restanten verdwenen. Dit mag ook reeds blijken uit het verhaal dat u hier zelf kunt terugvinden met de geschiedenis van

Reichsschule Flandern. De gebouwen zijn nadat ze als Reichsschule hadden dienst gedaan, praktisch volledig geplunderd geweest van alles wat niet te heet of te zwaar was. Bij het opnieuw in gebruik nemen van de gebouwen heeft nochtans een ganse tijd de huidige Mediatheek in de school nog dit merkwaardige vloermotiefje gedragen. (Foto: Replica)

SS School originele vloer
Het motiefje werd echter later ook gewijzigd om alle herinneringen aan het verleden zoveel mogelijk te laten verdwijnen. De foto hiernaast toont dezelfde ruimte met een gewijzigd vloermotief (nochtans wel op basis van dezelfde tegels die gewoon in een ander motiefje werden gelegd. (Foto: Coll. Mariagaard)
Huidige Mediazaal school Mariagaard

Voorlopig ontbreekt nog een actuele foto van dezelfde ruimte heden ten dage. Mocht u mij deze van heden nog kunnen bezorgen, plaats ik hem met plezier op de website. De kamer zou heden de mediatheek van de school zijn.

Heeft u binnen de school nog weet van andere rechtstreekse verwijzingen of bewijsfoto's, zijn deze zeker altijd welkom om het artikel verder te vervolledigen.

Houdt er aub rekening mee dat de huidige school Mariagaard niets maar ook niets meer te zien heeft met deze letterlijk zwarte bladzijde in zijn geschiedenis van de bijhorende gebouwen als school.

Waren er nog gelijkaardige scholen in België?

  • De SS-school in Kwatrecht was wel degelijk niet de enige dergelijke school in België. In een nog iets latere fase dan Kwatrecht werd eerst in het kasteel van Horst de "Heimschule Flandern" (Heemschool Vlaanderen NPEA) opgericht. Deze Heimschule verhuisde al vrij snel naar het SS-opleidingscentrum te Schoten. In het voorjaar 1944 vestigde ze zich uiteindelijk in het koningshof te Schoten. Dit laatste was voor die tijd een modern klooster en vooroorlogse meisjesschool van de Zusters van Sint-Anneke. De originele school werd tijdelijk opgedoekt en opgeëist als Heimschule.
  • De werkwijze en principes waren volledig identiek met deze van de school te Kwatrecht. Wel werd er door de Katholieke ouders specifiek gevraagd de leerlingen godsdienstonderricht te voorzien, wat ook werd toegestaan.
  • De bedoeling van de opleiding was ook volledig identiek met de referentieschool te Kwatrecht, namelijk het opleiden van kader- en opleidend personeel met een sterke Nationaal Socialistische inslag.
  • Tot aan zijn verhuis naar het klooster te Schoten opereerde deze school volledig onafhankelijk van Kwatrecht, rechtstreeks onder het NPEA (National Politische Erzeihungs Anstalt). Daarna kwam ze wel degelijk onder dezelfde leiding als Kwatrecht te zitten (rechtstreeks onder de SS dus).
  • Bronnen voor informatie over de Reichsschule Flandern:
  • Boek: "Melle-Wetteren 1914-1918, 1940-1945" van Georges Van Oostende.
  • Boek: "Mariagaard 1946-1996 : Meer dan een gevel" - Een uitgave van de Zusters Van Liefde.
  • Boek: "Vlaanderen in Uniform, deel 1"
  • Publiek Geheim - SS school Kwatrecht (Canvas).
  • Dhr Daniël De Coen, directeur school Mariagaard voor de zeer vlotte medewerking.

Routebeschrijving om deze lokatie te vinden

  • De voormalige Rijksschool was gevestigd in de gebouwen van het huidige scholencomplex van Mariagaard te Kwatrecht.
  • Komende van de steenweg Aalst-Gent moet men afslaan in de richting van de E40 autosnelweg, oprit Wetteren. De school Mariagaard ligt in dat geval juist achter de spoorwegbrug op de rechter kant.
  • Komende van de E40 ligt de school juist naast de aftrit Wetteren van de E40, rijdende in de richting van Wetteren.