a24
 
Bunkernummer
A24
Oud Bunkernummer
FM17
Lokatie
Munte
Toegankelijkheid
Bunker maakt deel uit van het Merelbeekse vleermuizenproject. Hij is hierdoor volledig afgesloten.
Aantal kamers
2 achteraan verbonden kamers en een sas
Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuidwesten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Munte, Unieke Sectie, kadastraal perceel 1093 (deels).
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • Voor de bouw van de bunker werd een stuk onteigend van 1 are 57 ca groot, in de meest zuidelijke hoek van een perceel langbouwgrond van 25 are 10 ca. Dit was het perceel 1093.
  • Om het onteigende perceel voor de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, was er een strook voorzien van 2 meter breed tussen het onteigende perceel en de openbare weg noordoostelijk van het perceeltje, Asselkouter genaamd. In dit geval is de naam van de wegel ook niet veel helpend omdat bij het noordelijk van de bunker gelegen kruispuntje alle 4 de uitkomende wegels die naam dragen. De erfdienstbaarheden liepen in dit geval naar de oostelijk van de bunker liggende kasseiweg.
  • Deze strook verliep over 60.20 meter langs de zuidoostelijke grens van hetzelfde perceel 1093.
  • Om de bouw van de bunker mogelijk te maken werd voor een periode van 8 maanden vanaf het ogenblik dat de werken officieel zullen starten, een strook voorzien met een breedte van 5 meter tot aan het te bebouwen perceel. In dit geval is dat gebeurd door de eerder vermelde strook van 2 meter nog eens 3 meter breder te maken aan de noordelijke kant van de eerder vermelde strook langs de rand van perceel 1093.
  • Alle percelen voor de onteigening en bijhorende erfdienstbaarheden waren eigendom van Madame Susanne en Mr Paul Tournay, beiden woonachtig te Obourg.
  • De akte werd verleden op 26 april 1935 voor de prijs van 1040 BEF.
  • Er was origineel in de akte geen clausule voorzien voor het uitbetalen van jaarlijkse intresten op dit verkoopsbedrag.
  • Op 17 Juni 1937 werd nog aan dezelfde eigenaars een tweede akte opgemaakt voor het plaatsen van een drainage omdat de bunker problemen had met grondwater. Dit maakt dus ook meteen duidelijk dat de heden bij deze bunker nog bestaande waterproblemen zeker niet nieuw te noemen zijn. De afwatering verliep in dit geval over een zeer beperkte strook van 1 meter breed en amper 3 meter lang over het zuidelijk aangrenzende perceel 1092 dat eveneens eigendom was van dezelfde eigenaars. Dit gebeurde door het plaatsen van gresbuizen van 10 cm buitendiameter. Op die manier kon men allicht draineren in een daar lopende gracht. Deze bijkomende akte werd verleden voor de prijs van 10 BEF.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Het perceel 1093 waarop zowel de onteigening als de erfdienstbaarheden verliepen, bestaat heden niet meer.
  • Dit perceel werd opgesplitst in een actueel perceeltje A1093a (zeer beperkt wat bijhorende grond en de bunker) en perceel A1093b die al de rest van het originele perceel 1093 omvat.
  • De bunker stond op basis van de uit in 1961 opgestelde lijst toen nog altijd te koop.
  • Deze bunker is echter sinds 2008 mee opgenomen in het Vleermuizenproject dat onder andere loopt op grondgebied Merelbeke in een heel aantal bunkertjes van TPG. De bunkertjes die hierbij werden ingericht zijn wel degelijk officieel door natuurpunt overgekocht van de Belgische staat en op die manier heden ten dage eigendom van Natuurpunt.

Ruime voorstudie van het terrein voor deze bunker

Op deze voorstudie zie je de bunker mooi aangeduid als een gebouw midden in een nogal open gebied. De situatie qua omliggende gebouwen is toch ook al wat gewijzigd. De hoeve noordwestelijk tegen de Asselkouter bestaat heden niet meer en is opnieuw landbouwgrond. De andere getekende hoeves bestaan allicht nog allen.

Detail bij deze voorstudie

Het te onteigenen perceel was toen letterlijk voorzien als de zuidwestelijke hoek van het perceeltje 1093. Origineel laat men opnieuw een zeer smalle spie niet onteigend liggen zuidelijk van de onteigening. In praktijk krijgt men dergelijke onteigeningen nooit goedgekeurd en zult u zien dat het onteigende perceeltje ook die kleine spie bijkomend zal omvatten.

De ruime onteigeningsschets zoals terug te vinden bij de akte voor deze bunker.

Deze schets is dus sterk gelijkend met deze van de voorstudie.

Detail van de erfdienstbaarheden zoals in de onteigeningsakte terug te vinden

Het onteigende perceeltje diende dus bereikbaar te zijn via de rand van perceel 1093 en sluit een kleine 60 meter verder noordoostelijk aan bij de kasseiweg Asselkouter genaamd. Zoals gemeld hierboven is de kleine spie die op de voorstudie niet was inbegrepen bij het onteigende perceeltje, uiteindelijk wel degelijk mee onteigend.

Huidige ruime kadasterschetst situatie 2020.

Op een actuele schets van het kadaster met als ondergrond een actuele luchtfoto zie je dat het perceel 1093 op zich niet meer bestaat maar werd opgedeeld in een perceel A1093a dat ondertussen beperkt wat grond omvat en de bunker en het perceel 1093b dat de rest omvat van het originele perceel 1093. Waarom de grond horende bij de bunker afwijkend is geworden van wat ooit werd onteigend is wel heel raar...

Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De bunker ligt op het kruispunt van 4 veldwegeltjes die allen als naam Asselkouter hebben. Als men komt van de helling in kasseien ligt hij op de linker achterhoek van een weiland, een 60 tal meter verwijderd van de weg.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het is een voorliniebunker tussen Muntekouter en Betsberg tussen Av4 (640 m) en Av5 (465 m). Hij staat in hoek opgesteld met AV4 zodat ze beiden een beter gezichtsveld en vuurbereik hebben.
  • De bunker Av4 neemt in oostelijke - zuidoostelijke richting de velden onder vuur. De bunker A24 doet letterlijk hetzelfde voor de velden zuidwestelijk onder hem. Beiden hun vuurrichtingen kruisen hierbij elkaar alhoewel beiden wel vrij ver uit elkaar zijn opgesteld in dit geval.
  • Vergeet in dit geval ook niet dat zuidelijk van de bunkers ten tijde van de meidagen 40 een 8 meter brede aaneengesloten prikkeldraadversperring liep waar deze bunkers ook bijkomend de steun en beveiliging van hadden. Er waren allicht op de linie vlotter te bestormen zones dan deze hier.

Actuele luchtfoto anno 2020

Op deze luchtfoto van Google Earth dient u de bunker A24 zuidwestelijk van het kruispunt van de 4 Asselkouters te zoeken (rechter bovenhoek foto). De bunker Av4 is mooi te zien in de groene kouter linksonder van de foto.

Structuur van het bunkertje:
  • Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
  • Elke kamer is voorzien voor het opstellen van een mitrailleur.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar:
  • Naast de standaard voorziene opstelling voor Maximmitrailleurs was deze bunker ook voorzien voor de opstelling van Hotchkiss- en Coltmitrailleurs.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • De hoeken zijn afgewerkt met baksteen en het geheel is gecementeerd.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • De beide schietgaten waren afgesloten met elk 2 luiken in gegalvaniseerd plaatijzer, openend in 2 richtingen van elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op dit plaatijzer waren houten raamprofielen gekleefd om het geheel het uitzicht van echte ramen te geven.
  • Op de rechter zijkant had de bunker een vals raam.
  • Dit bestond uit een houten plaat van 0.80m x 1.00m (BxH) waarop een houten frame van een raam was aangebracht.
  • De dakstructuur was uitgewerkt als een niet zo stijl zadeldak waarbij een kleiner zadeldakje van het toegangssas, aansloot. De dakbedekking bestond uit rode Boomse pannen.
  • De toegangsput voor het eigenlijke toegangssas was afgesloten met een metalen valluik van 0.90m x 0.80m.
  • Voor men het eigenlijke toegangssas kon betreden diende men nog met stijgijzers (geen trap zoals in het bestek beschreven) 1.20m te dalen tot het niveau van de bunker.
  • In het toegangssas werd een sterfputje voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Het geheel had dan ook het uitzicht van een klein huisje met gekalkte gevel in het veld.

Terreinschets horende bij deze bunker. Ook hier was het perceeltje onteigend voor de bunker zeker niet volledig apart omheind. Enkel aan de zuidkant was er omheining van de grotere kouter waarvan ooit werd onteigend. Er zullen wel grenspaaltjes gestaan hebben op de overige hoeken.

Origineel plannetje van deze bunker. Het plannetje vertoont grote gelijkenissen met dit van de bunker A23.
a24

Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Hier ziet men iets interessants dat men vaak nog terugvindt bij bunkers die nogal sterk in het landschap zitten ingewerkt.

Volgens dit plan had de bunker geen houten camouflagedeur. Buiten de traliedeur bezat de bunker wel een tweede kleiner deurtje op de schets aangeduid met "VO". Daarnaast bezat de bunker nog een metalen valluik om zo de toegangskuil te kunnen openen. Zoals u ziet moest eerst het kleine bijkomende luik "VO" geopend worden om dan het valluik te kunnen openen. Pas dan bereikte men de traliedeur die gold als eerste officiële toegangsdeur tot de bunker.

Doorsnede CD bij grondplan toont ons een doorsnede door de linker mitrailleurkamer en het toegangssas.
Actuele toestand van deze bunker:
  • De bunker staat grote delen van het jaar volledig onder water. Ik bedoel hiermee toch wel een 20 a 30 cm.
  • Hij heeft op één kant nog restanten van zijn originele puntgevel.
  • Het bunkertje was volledig vrij maar is eind 2008 door natuurpunt ingericht als vleermuizenverblijf. Gelieve respect op te brengen voor dit project en het bunkertje niet te proberen betreden als het niet effectief is open gezet AUB.
  • Meer info over dit project kan u vinden door de klikken op deze link: " het vleermuizenproject aan Bruggenhoofd Gent."
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • De kans op schade is op deze zone van de lijn is vrij miniem omdat ze wel bezet is geweest maar nooit effectief om zeggen zwaar bevochten.
  • Toch draagt hij op de achterzijde van het toegangssas één kogelinslag (komende van de kasseiweg Asselkouter). Mogelijks een projectiel uit één van de schermutselingen in de buurt in de meidagen 1940 die er hier toch ook geweest zijn.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • Het bunkertje werd in het voorjaar van 2010 het slachtoffer van een Gijzenzeels prestigeproject dat moest doorgaan voor een reconstructie van een bunker. Deze origineel vrij intakte bunker werd namelijk, niet alleen betreden terwijl hij in feite privé-eigendom was van Natuurpunt en afgesloten, maar werd daarbij nog eens bestolen van één van zijn twee nog aanwezige chardomes. Hierdoor blijft heden een vrij intakte bunker over met één ontbrekend chardome. Het ontvreemde chardome is heden terug te vinden in de bunker A36 te Gijzenzele. Meer details vindt u ook terug op de bunkerfiche van de bunker A36. Jammer genoeg dus een schoolvoorbeeld van hoe je niet met dit erfgoed omgaat...
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject F terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 65.087,44 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 65.587,44 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Foto's van deze bunker

Eerste oudere foto's van dit bunkertje anno 1990 - 1995 - Collectie Guido De Jong (Simon Stevin Stichting)

Zicht op het bunkertje anno 1995. Deze bunker is door de jaren heen letterlijk totaal nooit van zicht gewijzigd. Ook deze bunker staat letterlijk net voor de top van het toch nogal sterk oplopend terrein voor zich. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Vooraanzicht uit dezelfde periode. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Eerste versie "Betonnen getuigen - Stille getuigen" in 2000 - Collectie De Muntenaar

Een zo goed als identieke foto, alleen een 5 tal jaar recenter. Deze foto zou moeten dateren van rond het jaar 2000 en past in de eerste versie van de heden nog altijd om de 2 jaar herhaalde herdenking te Munte van "Betonnen Getuigen, Stille Getuigen". (Foto: Collectie De Muntenaar)

De eigen prospecties, foto's van 2007 tot heden

Dit is de wijze waarop het bunkertje te zien is vanaf het kruispuntje van 4 wegeltjes die allen Asselkouter heten.

Omdat het bunkertje zo hoog voor de top van een vrij stijle helling is gelegen, is hij ook van ver zichtbaar. Deze foto is hetzelfde bunkertje vanaf de hoger gelegen wegel Asselkouter.

Linker zijkant van het bunkertje met achteraan links nog de restanten van het bijkomende toegangssas. Aan deze kant heeft de bunker nog een restant van een van zijn 3 originele puntgevels.

Linker zijkant en vooraanzicht.

Een mooi zicht op de voorzijde uit 2006. Collectie M. Demoor.

Detail van het linker schietgat. Het eigenlijke schietgat zit dus letterlijk zeer laag tegen het maaiveld. Dit is omdat het terrein voor de bunker sterk afloopt. Mocht dit veel hoger zitten zou het al snel zijn zicht en mogelijkheden verliezen om te vuren op het lager gelegen terrein enkele honderden meters verder.

Detail van de binnenzijde van het linker schietgat van de bunker. De kleuren die je hier ziet, zullen ook de kleuren van de bunker aan de buitenzijde geweest zijn, geelbruin dus.

Een detail van het rechter schietgat. Bij regenachtig weer zag je hier (anno 2007) nog restanten van originele raambeschilderingen boven het schietgat.

De rechter zijkant met het oreillon. Dit diende te verhinderen dat kogels en andere projectielen uit de niet door de bunker verdedigde richting, de bunker zouden kunnen binnenvliegen via de schietgaten.

De rechter zijkant met de sporen van een vals raam.

Rechter zijkant en achterzijde van de bunker. Rechts de achterzijde van het toegangssas.

Op deze dwarse achterwand van het toegangssas zit voor deze bunker eigenlijk heel raar, een kogelinslag. Er moet dus toch ooit allicht vanaf de richting van de weg op de bunker gevuurd zijn.

Mooie sfeerfoto bij winterse temperaturen van de achterzijde met het toegangssas.

De toegang van de bunker in 2007. Deze was toen nog volledig vrij toegankelijk maar stond ook toen nog net zoals nu trouwens, serieus onder water. In die periode werd zelfs niet gepoogd de bunker te betreden omdat zelfs gewone laarzen niet meer volstonden.

Dezelfde toegang vanaf 2008. Toen werd de bunker afgesloten door Natuurpunt als onderdeel van het vleermuizenproject op Bruggenhoofd Gent.

Boven de toegang kan je nog dit ingekaptje nummer 136 zien staan. Allicht dient dit gekoppeld te worden aan het kadastraal opnieuw te koop aanbieden van de bunkers. Dit is nog altijd een veronderstelling en de werkelijke bedoeling van deze nummering die over gans Bruggenhoofd Gent terug te vinden is, blijft een nog niet opgelost mysterie.

Binnenzicht in het rommelige toegangssas met heel wat water...

De restanten van het gedeeltelijk nog aanwezige puntgeveltje op de linker zijkant.

2010. Een zwarte bladzijde aan TPG. De klucht van de bunkerrenovatie van het bunkertje A36 op Gijzenzele.

In 2010, toen dit bunkertje reeds was afgesloten en eigendom van Natuurpunt, werd dit gevandaliseerd. Het deurtje werd geforceerd en in deze qua aanwezig ijzerwerk intern nog intacte bunker werd toen om het prestige project van de renovatie van de bunker A36 te Gijzenzele vrij schandalig uit deze bunker een van de 2 nog aanwezige chardomes ontvreemd. Deze ontvreemde chardome kan nog altijd teruggevonden worden in de bunker A36 ondanks dat men dit ter plaatse bij het Gijzels Vennootschap van de Kerkuil in alle kleuren blijft ontkennen. De argumentatie die op deze pagina en ook op de bunkerfiche van de bunker A36 kan worden teruggevonden worden, is nochtans bewijzend genoeg. Bij deze laat ik jullie de kans dit zelf te beoordelen en uw gedacht er over te vormen.

Dit is een binnenzicht doorheen het linker schietgat anno 2008. Men ziet nog heel duidelijk het chardome achter het schietgat staan.

In 2010 bleek bij het nemen van een gelijkaardige foto hier plots uit het niets toch wel een chardome verdwenen. Let op de achterwand. Het betreft hier voor alle duidelijk wel hetzelfde schietgat, voor alle duidelijkheid.

Als je dieper in het schietgat kijkt, zie je nog duidelijk de twee restanten van de afgezaagde pootjes. Dit is wat men dus in Gijzenzele verstaat onder een bunker renoveren. Je ontvreemd het originele materiaal uit een nog veel intactere bunker en maakt er dan in Gijzenzele een klucht mee waar de helft van het getoonde historisch en technisch totaal niet meer kloppen met het origineel concept van de bunker. Soms noemt men iets dergelijks gewoon ook volksverlakkerij...

Binnenzicht in deze altijd onder water staande mitrailleurkamer, helaas met heden een ontbrekend chardome. Voor de rest is deze bunker dus qua ijzerwerk zo goed als intact...

Nogmaals een blik op de afgezaagde pootjes, ditmaal van de binnenkant van de bunker.

Het linker afgezaagd pootje. Je moet er eens op letten. Men heeft zelfs niet de moeite gedaan de pootjes tegen de grond af te zagen want dan moest men natuurlijk onder water zagen of slijpen en dat zag men allicht niet zo goed zitten. Dit verklaart ook meteen waarom een van de 2 chardomes in de bunker A36 te Gijzenzele uiteindelijk veel te laag staat. Normaal is de hoogte van het chardome gelijk met de onderkant van het schietgat. De afgezaagde pootjes zijn zeker 15 cm korter dan normaal.

Het tweede afgezaagd pootje.

Zicht op de achterzijde van de 2e mitrailleurkamer.

Binnenzicht in de 2e mitrailleurkamer

Om duidelijk te maken dat er hier wel doelbewust ontvreemd werd. Let eens op het tweede chardome dat nu nog altijd in de bunker A24 aanwezig is. Dit is door het voortdurend onder water staan zeer roestig op zijn poten en was hierdoor allicht niet zo interessant om te ontvreemden. Allicht heeft hierdoor nog een tweede meer intakt bunkertje van de linie hetzelfde lot laten ondergaan om aan een tweede chardome te geraken, alleen ontbreek ik hierover nog elk spoor. Alle info hieromtrent blijft dan ook welkom op info@bunkergordel.be mocht u deze kennen.

Bijhorende foto's

Mooi sfeerbeeld van deze bunker uit 2010. Merk op hoe veel hoger het terrein hier wel ligt. Je kijkt letterlijk op de daken van de huizen lager de helling gelegen. Collectie David Vervust