a35
 
Bunkernummer
A35
Oud Bunkernummer
DO26
Lokatie
Oosterzele
Toegankelijkheid
Bunker volledig vrij. Hij ligt wel volledig op privéterrein.
Aantal kamers
2 achteraan verbonden kamers en een sas
Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
Oosten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Oosterzele, Sectie C, kadastraal perceel 20a (deels)
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • Voor de bouw van de bunker werd een stuk onteigend van 1 are 78 ca van een groter perceel hooiland van in totaal 38 are 20 ca. Het onteigende perceeltje ligt aan de oostkant van het perceel dat aansluit bij een hoeve. Let op want als je de actuele luchtfoto vergelijkt met de schetsen van de akte, zie je duidelijk dat de hoeve in de tussentijd wel al heel wat is veranderd ten opzichte van de originele hoeve toen.
  • Om het onteigende perceel voor de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, was er een strook voorzien van 2 meter breed op de oostelijke rand van ditzelfde perceel, waar al een pad liep op dat moment, tot aan het onteigende perceeltje. Deze strook was op die manier 25.50 meter lang.
  • Om de bouw van de bunker mogelijk te maken werd voor een periode van 8 maanden vanaf het ogenblik dat de werken officieel zouden starten, een strook voorzien met een breedte van 5 meter tot aan het te bebouwen perceel. In dit geval is dat gebeurd door de eerder vermelde strook van 2 meter nog eens 3 meter breder te maken aan de westkant van de eerder al voorziene strook van 2 meter breed. De gemiddelde lengte van deze extra 3 meter brede strook was 23.50 meter.
  • Het perceel waarvan werd onteigend was net zoals de onteigeningen voor de bunker A34 die bij dezelfde boerderij horen, eigendom van de landbouwer Cesarus De Clercq, landbouwer te Oosterzele. De bijhorende akte werd verleden op 22 december 1934 voor de prijs van 1300 BEF.
  • Er was in de akte geen clausule voorzien voor het uitbetalen van een jaarlijkse intrest.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Het toenmalige perceel C20a is ondertussen perceel C20c geworden.
  • De bunker A35 staat er wel degelijk op aangeduid maar draagt zelfs geen apart kadasternummer en is gearceerd aangeduid.
  • Gezien de bunker in 1961 nog altijd staatseigendom was, laat dit vermoeden dat de bijhorende grond die ooit mee onteigend werd voor de bunker wel degelijk opnieuw is terug gegeven aan de huidige eigenaar van de hoeve maar dat de bunker op zich op zijn betonnen grenzen nooit officieel opnieuw zal teruggekocht zijn en allicht dus nog altijd staatseigendom zal zijn.

De ruime onteigeningsschets zoals terug te vinden bij de akte.

Deze toont vrij identiek met de bunker A34 de erfdienstbaarheden die ditmaal komen vanaf de noordelijk gelegen Mussestraat tot bij het perceeltje waar de onteigenling op plaats vond.

Ondanks dat beide aktes aan dezelfde persoon gericht waren, blijkt dit toch twee keer als totaal verschillende aktes met totaal verschillende onteigeningsschetsen uitgewerkt naar de eigenaar toe.

Detail van het onteigende perceeltje.

De erfdienstbaarheden liepen dus wel degelijk in de richting van de heden verdwenen openbare weg links van dit perceel.

Actuele ruime kasterschets anno 2021.

Ondertussen is zeker heel wat bebouwing aan de hoeve gewijzigd. Ook lopen grenzen van vroegere percelen zeker niet meer identiek met toen. De weg doorlopend op de Mussestraat vanaf de hoeve, blijkt op het kadaster nog altijd te bestaan als openbare weg. Het zal officieel nog altijd openbare weg zijn want het draagt geen apart kadasternummer.

Bunker A35 is apart aangeduid als het meest oostelijke gebouw bij de hoeve. Je ziet duidelijk dat de vuurrichting volledig gericht is op de wegel komende vanaf de molenbunker Av10

Actuele detail kadasterschets anno 2021.

kadastraat detail van de hoeve en de bijgebouwen. Merkwaardig blijkt de bunker op zich op zijn betonnen grenzen er gearceerd op te staan. In dit geval draagt hij geen apart kadasternummer. Nochtans is hij allicht nooit opnieuw overgekocht geweest.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • Volg de Geraardsbergsesteenweg richting Melle.
  • Voorbij Betsberg kan u rechtsaf draaien in een wegeltje met de naam "Mussestraat". Op het uiteinde waar het wegeltje naar links wegdraait ziet u rechts in het weiland Be22 liggen. Recht voor u ziet u A34, in de boomgaard van de boerderij.
  • Als u mee afdraait naar links ziet u A35 liggen juist rechts achter de stallen van de boerderij.
  • Men kan de bunker ook bereiken door vanaf de Wulgestraat, komende van de Oude Wetterstesteenweg, linksaf te gaan op de Mussestraat. Dan ziet men hem heel eenvoudig liggen als eerste bijgebouw bij de hoeve.
  • De bunker zelf ligt dus wel volledig op privéterrein en kan in feite alleen bezichtigd worden mits toestemming van de eigenaar. Respecteer de privacy aub.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het is een voorliniebunker tussen Betsberg en de spoorlijn Oostende-Brussel tussen A34 (100 m) en A36 (630 m).
  • Hij is in hoek opgesteld met deze A36 alhoewel beiden wel vrij ver van elkaar verwijderd liggen.
  • De vuursector van de bunker A35 was zeer specifiek de wegel lopende in de richting van de Molenbunker Av10. Hiermee samenlopend had de bunker binnenin merktekens op de chardomes van de mitrailleurs om zelfs blind te kunnen vuren op deze bunkers Av10 (665 m) en Av11 (940 m). Dit betekent dat beide bunkers deel zullen uitgemaakt hebben van het stukbulletin van deze bunker A35. Helaas zijn in dit geval beide chardomes verdwenen.
  • De bunker A36 waarmee deze bunker in hoek stond opgesteld nam letterlijk in zuidelijke richting de open velden tussen Wulgenstraat en Gijzenzelestraat onder vuur.

Oude luchtfoto anno 1971

Op deze oude luchtfoto (niet zo scherp) uit 1971 zie je de bunker A35 liggen juist naast het meest rechtse bijgebouw van de hoeve.

Je kan er ook nog de bunker A34 met wat moeite op zien liggen. Hij moet gezocht worden bij de meest zuidoostelijke bomen op de rand van het iets blekere terrein. Dit is tot waar heden de boomgaard : weide loopt vast bij de hoeve opgenomen.

Op dezelfde luchtfoto zie je ook nog meer naar links (er loopt een bleke wegel in zijn richting), de bunker Be22 waarmee deze bunker A34 in hoek staat opgesteld.

Actuele ruime luchtfoto anno 2021.

Op deze luchtfoto zie je met enige moeite recht op de horizontaal lopende wegel (onderaan) de bunker A35 liggen, rechts van de hoeve. Waar deze wegel uitkomt op de Gijzenzelestraat, ligt de molenbunker Av10. Heel wat noordelijker waar de bewoning begint aan de Kerkstraat, ligt de bunker A36 waarmee de bunker A35 in hoek is opgesteld.

Structuur van het bunkertje:
  • Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
  • Elke kamer is voorzien voor het opstellen van een mitrailleur.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar:
  • De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs.
  • Daarnaast was hij eveneens voorzien om Hotchkiss- of Coltmitrailleurs te kunnen opstellen.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • De hoeken van de bunker waren afgewerkt met baksteen, daarna is het geheel gecementeerd.
  • Deze bunker heeft in tegenstelling tot A34 wel een uitstekend oreillon.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • De beide schietgaten voor de mitrailleur zaten verborgen achter valse ramen telkens uitgewerkt op luiken, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH), in gegalvaniseerd plaatijzer. Op deze luiken waren aan de buitenzijde houten raamprofielen gekleefd om het geheel nog explicieter het uitzicht van een echt raam te geven.
  • Het bunkertje was bijkomend nog voorzien van een vals raam op de linker zijkant. Dit was identiek uitgewerkt op een vast gemonteerde gegalvaniseerde metalen plaat van 1.00m x 1.40m (BxH).
  • De zadeldakstructuur was opgetrokken in hout en de dakbedekking zelf bestond in dit geval uit rode Boomse pannen.
  • Het toegangssas had een plat dakje met een fraaie uitgecementeerde dakrand. Om het water hiervan af te leiden was er een zinken goot voorzien van 1.20m met onderaan een fonten dolphin van 1.50m.
  • Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
  • In het toegangssas van de bunker werd ook van een sterfputje voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Het geheel had het uitzicht van een klein bijgebouw bij de boerderij waar het bijstond.
  • Let wel op, er zijn nog amper bijgebouwen bij de huidige boerderij die overeenkomen met het uitzicht van de huidige boerderij. De meeste actuele bijgebouwen dateren van kort na WO II. Voorlopig konden nog geen foto's teruggevonden worden van de hoeve voor WOII.

Bouwplannen horende bij deze bunker

Terreinschets horende bij de bouwplannen van deze bunker.

Aan de oostzijde van de bunker stonden voor de bouw bomen aangeplant. Deze dienden zeker te worden behouden als camouflage voor de bunker.

Ook dienden er beplantingen te gebeuren zuidelijk van de bunker om hem op die manier aan het zicht te onttrekken.

Origineel grondplan van deze bunker.

Op 19 januari 1935 volgde onder andere voor deze bunker een kleine correctie op het bestaande plan (dat hiervoor niet werd hertekend) maar waardoor de buitenmuur deel uitmakend van het toegangssas, parallel met de zijmuren van de bunker, werd beperkt tot 1,00m in plaats van de eerder voorziene 1.15m.

a35

Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Merk enerzijds het vrij platte zadeldak op met achteraan het platte dakje op het toegangssas.

In feite klopt deze schets niet. Zoals men de doorsnede hier heeft getekend moest in feite het oreillon er hebben opgestaan. Had men het willen tekenen zoals op het grondplan aangeduid moest de tekening nu verticaal gespiegeld worden (met het schietgat naar rechts getekend)

Doorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Het terrein is hier toch vrij sterk heuvelend. Van de ene kant van de bunker tot aan de andere kant, is er toch reeds een niveauverschil van 20 cm.

De eerder gemelde herziening hield in dat onder andere deze doorsneden zijmuur van het toegangssas qua dikte diende beperkt te worden tot 1.00 meter in plaats van de 1.15 meter die hier werd getekend.

Actuele toestand van deze bunker:
  • De bunker is volledig vrij.
  • Hij staat wel volledig op privéterrein maar is met toestemming van de eigenaar vlot te fotograferen.
  • Het is één van twee bunkers op de terreinen van eenzelfde boerderij.
  • Deze bunker staat al jaren gekend qua zicht omwille van het stapelen van brandhout of bouwmaterialen op zijn betonnen dak.
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • Er zijn niet direct sporen van strijd te zien.
  • Allicht is men hier ook nooit zo diep op de linie weten door te breken ondanks de hevige strijd die hier heeft plaats gevonden meer oostelijk van deze bunker.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • Voorlopig geen gekend.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
  • Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 71.943,62 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 58.035,87 Bef gekost hebben.
  • Als men hier ook nog een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 58.535,87 Bef moeten geweest zijn.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
Interessante links voor deze bunker op het internet

Foto's van deze bunker

Oude foto's uit 1986 - Collectie Jacques De Vos

In de fotocollectie van Jacques De Vos, vind je meestal enkel foto's die hier of daar toch koppelbaar zijn aan foto's uit zijn verhalen rond de meidagen '40. Allicht ook daarom dat heel wat bunkers op zich nooit bij hem de revue passeerden en anderen heel vaak zijn fotografisch onderwerp waren. Dit bunkertje is door hem enkel op deze 2 afstandsfoto's terug te vinden. (Foto: Collectie Jacques De Vos)

 

Een iets dichter beeld op deze bunker vanaf de velden voorbij de Wulgenstraat. (Foto: Collectie Jacques De Vos)

Oude foto uit 1990 - Collectie Alain Van Geeteruyen

Opnieuw een zicht op de bunker vanaf de kruising van Wulgenstraat en Mussestraat. (Foto: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Oude foto's uit 1995 - Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting

Vooraanzicht met op het dak een massa spoorwegbilzen, allicht bedoeld om te gebruiken als zware weidepalen. (Foto: Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting)

Blik op de linker zijkant en achterzijde uit dezelfde periode. (Foto: Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting)

Eigen prospecties sinds 2006 aangevuld met extern fotomateriaal. Leuk als bijkomend weetje, is dat de bunker op zich amper is gewijzigd in de tijd. Het enige dat voortdurend op de foto's wijzigt is de vulling van het dak. Daarom enkele combinaties die in onderstaande foto's meermaals door elkaar zullen opduiken.

Vooraanzicht anno 2007. De eerder al vastgestelde stapel spoorwegbilzen is al verminderd. Er is nieuw brandhout bijgekomen.
Vooraanzicht 2010. De grote massa van hout is op enkele spoorwegbilzen op het dak verdwenen. (Foto: Collectie Oswald Pauwels)
Vooraanzicht 2016. Het beperkte aantal spoorwegbilzen is nog altijd aanwezig en aangevuld met bouwmaterialen zoals dakpannen. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)
Algemene beschrijvende foto's sinds 2006.

Wijze waarop men de bunker het meest opmerkt vanaf de velden te Gijzenzele.

Het zicht op de bunker vanaf de Mussestraat.

Nogmaals de bunker vanaf de Mussestraat.

Linker zijkant met een nog fraai aanwezig vals raam. Rechts het oreillon.
Achterzijde en linker zijkant. De bunker had aan zijn sas een klein plat dakje met een nog fraaie aanwezige betonnen dakrand. (Foto: Collectie Oswald Pauwels)
Detail van het enige extra valse raam op deze zijkant. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)

Linker zijkant en vooraanzicht.

Sfeervolle foto van de voorzijde met op de achtergrond de bijgebouwen van de hoeve. Let op, de gebouwen op de achtergrond, bestonden nog niet ten tijde van de meidagen '40.

Vooraanzicht met beide schietgaten die ooit gecamoufleerd waren als valse ramen. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)

Detail van het linker schietgat. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)

Rechter zijkant en toegang tot de bunker. (Foto: Oswald Pauwels)

Detail van het toegangssas.

Restanten van de zinken dakgoot aan de dakrand. Er is ook nog de een van de beugels van de verdwenen goot aanwezig. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)

Detail van de toegang.

Binnenzicht in de mitrailleurkamer aansluitend op het toegangssas anno 2007. (Rechter kamer van voorzijde gezien)

Meegaand met de bouwmaterialen op het dak, liggen deze ook deels in de bunker gestockeerd sinds 2016. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)

Detail van het schietgat. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)

Binnenzicht van de 2e mitrailleurkamer in 2007.

Detail van het schietgat in de tweede kamer anno 2016. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)

Zicht doorheen dit schietgat. We kijken uit op de Wulgenstraat. De huizen rechts in het zicht zijn huizen op de Wettersesteenweg. In de verte ligt de Gijzenzelestraat. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)

Tussengang tussen beide mitrailleurkamers met zicht op waar ooit de gepantserde deur zat. (Foto: Collectie Tom Oliviers - Bunkerfreaks Antwerpen)