be15
 
Bunkernummer
Be15
Oud Bunkernummer
DO19
Lokatie
Oosterzele
Toegankelijkheid
Volledig vrij
Aantal kamers

1 kamer en sas
Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Westen

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Een ruw stenen uiterlijk van het camouflagetype Tirools gebocheld (Tyrolien Mamelonné).
  • Origineel waarschijnlijk geverfd in de boskleuren gebruikt op Betsberg. De grondverf zal dan lichtgroen geweest zijn. Hierop waren dan allicht matgroene en bruine kleurvlekken aangebracht.
  • Het enige schietgat werd afgesloten met een metalen valluikje van 0.96m x 0.37m (BxH).
  • Deze bunker had net zoals nog drie andere bunkers op Betsberg, namelijk Be14, Be17 en Be19 een soort van bloembak op zijn dak.
  • Op het originele dak werd een laag gelegd van isolatieplaten met bitumen. De wanden van de bunker werden daarna nog 50 cm hoger uitgewerkt dan deze isolatieplaten.
  • De ganse bak werd daarna gevuld met grond en zorgt ervoor dat de begroeiing van het bos voortliep op het dak van de bunker, wat de bunkers veel minder liet opvallen vanuit de lucht. Dit vindt men in deze vorm enkel terug bij deze vier bunkers op Betsberg. Er bestond nog een lichte variant van deze techniek, toegepast bij de bunkertjes in de spoorwegtaluds te Melle, namelijk B42, B43 en B44. Hier liet men zonder het dak echt uit te werken als een bloembak, op een zeer beperkte dakrand na, ook de beplanting doorlopen op het dak van de bunker.
  • Om het overtollige water af te voeren werden deze bloembakken onderaan ook voorzien van een zinken goot van 1.75m die eindigde in een fonten dolphin van 1.50m..
  • Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
  • De bunker werd ook van een sterfputje voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Voor de bouw van de bunker diende toch wel wat struikgewas gerooid te worden. Dit diende tot een minimum beperkt om nadien de bunker niet te fel te laten opvallen in het bos.
  • Het was in elk geval de bedoeling deze bunker zo weinig mogeijk te accentueren in het landschap om er zo weinig mogelijk de aandacht op te trekken.
  • Structuur.
  • De bunker bestaat uit één mitrailleurkamer en een toegangssas.
  • Opmerkingen.
  • Het is een bunkertje dat vooruitgeschoven is op de steunlijn op de linker kant van Betsberg tussen Be14 (115 m) en Be19. Hij ligt in een uitstekend bosje tussen voorlijn en de eigenlijke steunlijn binnen dit Weerstandsnest omdat door dit bosje het zicht vanuit Be14 te beperkt was.
  • De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Daarnaast was hij eveneens voorzien om een Browning FM30 te kunnen opstellen.
  • Op zijn chardome had hij een merkteken om de lokatie van Be1 (290 m) aan te duiden waarvan hij de rugdekking voorzag.
  • Het perceel waar de bunker bij behoorde maakte op zijn beurt deel uit van een grotere akte die de onteigeningen omvatte voor de bouw van de bunkers Be14, Be15 en Be19, alsook nog een aantal tijdelijke en permanente erfdienstbaarheden om deze bunkers te kunnen bereiken. Deze terreinen waren origineel eigendom van Dhr Georges Bouckaert, advocaat te Brussel, arrondissementscommissaris te Aalst en woonachtig te Gent.
  • Voor de bouw van Be15 werd in een perceel bosgrond gekend als Oosterzele, Sectie C, kadastraal perceel 98 een gedeelte onteigend van 1 are 12 ca. Dit onteigende gedeelte van het grotere originele perceel, kreeg achteraf geen apart perceelnummer of index toegekend.
  • De akte voor deze 3 bunkers en een aantal bijhorende erfdienstbaarheden werd verleden op 27 juni 1935 voor een totale prijs van (amper) 2000 Bef. Voor deze akte ontving de verkoper jaarlijks wel identiek met de akte aan Hye-Hoys (andere grote akte op Betsberg) een bijkomend intrest van 4.5% (90 Bef) op de originele verkoopsom.
  • Voor de permanente erfdienstbaarheid van de bunkers werd via een strook van 2 meter breed, een permanente toegang voorzien om de bunker te kunnen bereiken. Voor de bouw van de bunkers dienden deze stroken ruimer te worden voorzien over een breedte van 5 meter (de tijdelijke erfdienstbaarheid). Deze tijdelijke erfdienstbaarheid dienden 8 maanden te worden voorzien om de bouw van de bunkers mogelijk te maken.
  • De erfdienstbaarheden specifiek voor dit bunkertje waren vrij beperkt daar deze westelijk liepen vanaf het onteigende perceeltje naar de westelijke rondgang op Betsbergebos. Deze rondgang maakte op zijn beurt dan weer deel uit van de akte aan Hye-Hoys. De akte van Hye-Hoys op zijn beurt omvatte onteigeningen en erfdienstbaarheden voor heel wat bunkers gelegen in de Betsbergse Bossen namelijk Be3, Be4, Be5, Be6, Be7, Be8, Be9, Be10, Be11, Be14 en Be15 (enkel erfdienstbaarheden), Be16, Be17 (deels), Be18 (enige bunker uit deze akte gelegen op grondgebied Moortsele en niet Oosterzele), Be19 (enkel beperkte permanente erfdienstbaarheid), Be20 en Be21.
  • Voor Be14, Be15 en Be19 omvatte dit namelijk bijkomend het tijdelijk en permanent gebruik van de rondgang op Betsbergebos (west- en zuidkant van de rondgang) over de randen van percelen 160, 159c (oostkant) en 102 (noordkant) om zo aan te sluiten bij de zuidelijke rondgang die een eigen perceelnummer had (100). Deze terreinen waren wel degelijk eigendom van de familie Hye-Hoys uit Gent en niet van Dhr Bouckaert uit Gent.
  • Deze grote akte aan de familie Hye-Hoys uit Gent, werd betekend op 23 juli 1935 voor de totale prijs van 75.000 Bef.
  • In deze akte werd een bijkomende clausule opgenomen zodat deze familie jaarlijks nog een intrest ontving op dit totale bedrag ter grootte van 4.5% (3.375 Bef).
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
  • De bunker telt geen directe sporen van strijd.
  • De bunker is volledig vrij, zowel het schietgat als het sas.
  • Bij regenachtige periodes staat de bunker meestal wel onder water. Het bunkertje is hier ontzettend gevoelig aan geworden omdat de afvoer van het overtollige water dat in de bloembak op het dak terechtkomt, onder andere afloopt ter hoogte van het inkomsas Hier zat origineel een sterfput. Door rommel, grond en bladeren, is deze sterfput allicht totaal zijn werking verloren en sijpelt water in vochtige periode hier de bunker binnen.
  • Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
  • Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 48.728,64 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 39.154,99 Bef gekost hebben.
  • Als men hier ook nog een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 39.404,99 Bef moeten geweest zijn.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • Deze bunker ligt verborgen in de Betsbergse bossen, Oosterzele. Wanneer het bos in volle bloei staat, betreft het allicht een van de moeilijkst terug te vinden bunkertjes op de linie. Het heeft heden ten dage geen wegeltjes meer die er rechtstreeks naar toe lopen. Men moet het eigenlijk gaan zoeken langs de westelijke rondgang op Betsbergebos.
  • De bunker ligt volledig op privéterrein en kan alleen bezichtigd worden mits toestemming van de eigenaar. Respecteer de privacy aub.
Bijhorende foto's
Voorstudie van dit kleine eenkamers-mitrailleurbunkertje. Het ligt dus een tiental meters diep verborgen in een sterk verwilderd bosje, langs de westelijke rondgang op Betsbergebos.
Detail van deze zelfde voorstudie.

Onteigeningsschets horende bij deze 3 bunkertjes. Be14 (Meest westelijk), Be15 (meest zuidelijk) en Be19 (meest oostelijk en noordelijk).

Vervelend om u proberen te oriënteren is dat niet alle huidige wegels op deze schetsen vermeld staan, wat er allicht op wijst dat het in eerste instantie privéwegels zijn en geen officiële wegels.

Detail uit bovenstaande schets. Be14 ligt links op de schets. Heden loopt er een rondweg rond het bos die op de westkant van de percelen 93, 160 en 159c loopt. Op de noordkant van perceel 159c draait deze wegel heden ook nog in de richting van het wegeltje dat u onderaan kunt zien lopen met een eigen perceelnummer 100. Dit is wat in de teksten wordt omschreven als de zuidelijke rondweg.

De tijdelijke en permanente erfdienstbaarheden bij Be15 liepen over vrij korte afstand rechtstreeks naar de westelijke rondgang.
Detail van de specifiek bij deze bunker horende erfdienstbaarheden.
Terreinschets horende bij de bouwplannen van dit bunkertje. Persoonlijk heb ik altijd de indruk te denken dat het bunkertje dieper in het bos zit verborgen dan hier steeds getekend. Dit zou natuurlijk ook kunnen veroorzaakt zijn door de sterke overgroei van de bunker. Hij is in praktijk heden sommige delen van het jaar, echt niet meer bereikbaar.
Origineel grondplannetje van dit bunkertje op Betsberg.
be15

Langsdoorsnede AB bij bovenstaand grondplannetje. Op de schets is heel duidelijk het soort bloembak zichtbaar op het dak van de bunker.

In praktijk kun je ook goed zien tot waar de bloembak zit van hoogte. Het oreillon eindigt namelijk waar de bloembak begint.

Doorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Zoals reeds eerder gemeld zit de overloop van de bloembak op het dak letterlijk met een afloop naar de sterfput van de bunker in het ingangssas. Heden werkt deze sterfput allicht niet meer en loopt de bunker hierdoor systematisch onder water.
Zicht op de westelijke rondweg. Het bunkertje is hier te situeren een tiental meter verder het bos in. Vanaf deze kant is het bos praktisch niet te bereiken door een aanwezige gracht en totaal ontoegankelijk. Zoals reeds eerder gezegd, er bestaat geen origineel pad meer in de richting van de bunker.
De beste manier om deze bunker te proberen bereiken is dit te proberen via het pad dat achter Be14 loopt. Eenmaal dit pad in het volle bos komt, gaat men rechtsaf, een sterk overwoekerd stukje bos in. Hier is ook Be15 te vinden.
Betsberg 15 bunker sfeerfoto
Op die wijze krijgt men op de duur het bunkertje (in winterperiode) op deze wijze te zien. Je merkt merkwaardig genoeg dat het bunkertje nochtans niet zo heel diep in het bos gesitueerd dient te worden.
Vooraanzicht van dit nauwelijks fotografeerbare bunkertje Be15.
Detail van het schietgat met rechts een oreillon.
Binnenzicht van het schietgat. Er zijn opnieuw amper nog kleurtinten te bespeuren wat laat vermoeden dat de grondlaag lichtgroen zal geweest zijn. Hierop werden dan allicht bruine en donkerder groene vlekken aangebracht. De typische kleuren voor de donkere Betsbergse Bossen.
Dit is een fotootje uit 2006 van de binnenkant van het bunkertje (zomerperiode). Hier en daar beperkt wat rommel op de bodem (valt bij dit bunkertje nog mee).
Dit is diezelfde binnenkant anno 2011 (winterperiode). Het bunkertje staat zeker voor 20 cm onder water. Dit is duidelijk verifieerbaar als u beide foto's met elkaar gaat vergelijken. Dit komt trouwens ook overeen met de bruine sluier die op de foto hierboven op de wand is te bespeuren.
Boven het oreillon ziet men duidelijk tot waar de fameuze bloembak op het dak van de bunker kwam. Het oreillon komt juist de onderkant van deze bak.
Voorkant en rechter zijkant. Voor wie goed kijkt is nog een glimp van het oreillon zichtbaar.
Rechter zijkant en achterkant van het bunkertje met een volledig Tyroolse camouflage.
Ook zeer merkwaardig is dat uit het oreillon wel lijkt een bron te ontstaan. Dit kan praktisch niet anders zijn dan overtollig water uit de bak bovenaan het dak die zich een weg zoekt door het beton van de wand heen. Hier lijkt dit door de jaren precies gelukt. Er heeft zich aan de voet zelfs een klein vijvertje gevormd waar het water zelfs ruim blijft instaan.
Toegangssas zomer 2006.
Toegangssas 2011 (winter)
Globale foto van toegangssas. Ongelukkig is dat er net een afloop zit van de grondbak op het dak van de bunker, aan het toegangssas. Dit liep normaal in de sterfput die hier inderdaad nog in de grond zit. Allicht werkt deze door aanspoeling van grond, vuil, puin en bladeren totaal niet meer en loopt het water dat op het dak terecht komt, letterlijk, voortdurend de bunker binnen.
Achterkant van het bunkertje. Hieruit mag nog eens blijken dat de westelijke rondweg amper enkele meters verder is gelegen ondanks dat vanaf het wegeltje de bunker zo goed als onbereikbaar is.
Binnenzicht anno zomer 2006. De bunker was bijkomend uitgerust voor het plaatsen van een Browning FM30 mitrailleur (zichtbaar aan de extra uitsparing in het schietgat). Wel geen pootjes voor Hotchkiss- of Coltmitrailleur dus.
Binnenzicht zelfde mitrailleurkamer winter 2011.
 
Vorige (Be14)
Vorige (Be14)
Volgende (Be16)
Volgende (Be16)