c1
 
Bunkernummer
C1
Oud Bunkernummer
CA16
Lokatie
Astene
Toegankelijkheid
Schietgaten vrij, deurgat beperkt geopend
Aantal kamers

2 achteraan verbonden kamers en een sas

Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuiden

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Origineel concept
  • De originele voorstudie van dit bunkertje spreekt over een Tirools gebochelde bunker. In elk geval werd de bunker uiteindelijk niet op die wijze gecamoufleerd.
  • Effectief uitgevoerd concept
  • De hoeken zijn afgewerkt met baksteen en het geheel is daarna gecementeerd met het motief van kleine bakstenen.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Het linker schietgat was gecamoufleerd als een deurgat en zat verborgen achter een valse houten deur van 1,00m x 2.00m (BxH).
  • Voor het rechter schietgat gecamoufleerd als een vals raam bevonden zich luiken in gegalvaniseerd plaatijzer, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH) met daarop houten raamprofielen gekleefd om het geheel nog explicieter het uitzicht van een echt raam te geven.
  • Daarnaast bezat de bunker nog een vals raam op de linker zijkant. Dit was identiek uitgewerkt met dat verschil dat in dat geval het vals raam was gefixieerd op een metalen plaat van 1.00m x 1.40m (BxH).
  • Het bunkertje had een zadeldakje opgetrokken in hout en de dakbedekking bestond uit rode Boomse dakpannen.
  • Om het bunkertje te betreden was het toegangssas voorzien van enkele in beton gegoten treden. Beneden in dit sas was een sterfputje voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Het geheel had het uitzicht van een kleine witgeverfde woning.
  • Structuur.
  • Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
  • Elke kamer was voorzien voor het opstellen van een mitrailleur.
  • Opmerkingen.
  • Het is de eerste commandobunker tussen de steuntpunten Astene en Eke gelegen tussen D1(260 m) en D2 (930 m).
  • De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs. Daarnaast was hij eveneens voorzien om Hotchkiss- of Coltmitrailleurs te kunnen opstellen.
  • Voor deze bunker werd enerzijds een perceel grond definitief onteigend voor de bouw ervan. Daarnaast zal er bijkomend over een strook van 2 meter breed, een permanente toegang voorzien zijn om de bunker te kunnen bereiken (de permanente erfdienstbaarheid). Voor de bouw van de bunker diende deze strook ruimer te worden gehouden over een breedte van 5 meter (de tijdelijke erfdienstbaarheid). Deze tijdelijke erfdienstbaarheid zou voor 8 maanden moeten worden voorzien om de bouw van de bunker mogelijk te maken. Voor deze bunker is het echter heden nog altijd niet duidelijk hoe deze erfdienstbaarheden exact verliepen. Of de bunker origineel diende te worden bereikt via de steenweg (Emiel Clauslaan) of via de smallere weg parallel met de steenweg (Oudestraat) is dan ook tot de dag van vandaag niet duidelijk omdat ik van deze bunker nog geen kadastraal plan te pakken kreeg.
  • De bunker zelf werd gebouwd op grondgebied Astene, sectie C, perceel 93f. De onteigende percelen kregen in elk geval geen aparte kadastrale nummers of indexen na de onteigening.
  • Het onteigende terrein was eigendom van de familie Van Baveghem-Thienpont uit Astene. Er is op het kadaster voor de bijhorende onteigening en erfdienstbaarheden geen akte te vinden. De overdracht van de terreinen is namelijk zoals voor nog een aantal bunkerpercelen op de linie niet verlopen via een onteigening maar via een gerechtelijk akkoord daterend van 17 juni 1935. Een gerechtelijk akkoord werd somtijds toegepast om de eigenaar uiteindelijk via het gerecht te verplichten te verkopen of de gevraagde erfdienstbaarheden te aanvaarden, ondanks dat ze hier niet echt akkoord mee gingen. Dit diende soms te worden toegepast wanneer de militaire onderhandelaar en de eigenaars er niet in slaagden tot een overeenkomst te komen binnen de voorziene termijn. Vergeet ook niet dat de bouw van de ganse linie aan een tijdslimiet gekoppeld zat. Probleem bij dergelijke dossiers is dat men in die gevallen de nodige documenten zoals onteigeningsschetsen ook niet meer terugvindt op het kadaster. Men vindt er hoogstens nog de informatie terug waaruit kan blijken dat de overdracht uiteindelijk op die manier is verlopen en niet via een normale onteigeningsprocedure.
  • De bunker is gedeeltelijk vrij. Het deurgat is geopend maar besef wel dat men deze bunker best beschouwd als moeilijk te betreden. Het deurgat is zeker als zeer beperkt geopend te beschouwen.
  • Het is een fraai exemplaar maar tot 2012 vrij moeilijk te vinden zonder hulp.
  • Toen hij de laatste maal bezocht werd in juli 2012, was hij veel beter zichtbaar omdat het perceel tussen de bunker en de Dorpstraat te Astene was vrijgemaakt. Vroeger werd hij aan het zicht onttrokken door de ondertussen gesloopt Bistro Jockeys.
  • Het is een bunkertje waarvan in originele staat van voor mei 1940 een fraaie foto bestaat waarop heden nog altijd copyright wordt geclaimd, zielige verzamelaars zou ik zeggen. Vandaar dat u bij de foto's verderop de reportage een tekening terugvindt van de respectievelijke foto.
  • De bunker vertoont geen directe sporen van strijd.
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject C terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 57.558,96 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv. chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 58.058,96 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • Komende van de E. Clauslaan uit de richting van Sint Martens Latem, draait u rechts af in de Oudestraat. De bunker ligt op de linker kant op het terrein achter een schapenweide. Het is te zeggen de bunker is zelfs vanop de straat nog niet zichtbaar.
  • In 2012 kon men het bunkertje vrij eenvoudig bereiken via de Dorpstraat omdat het perceel tussen de bunker en de hoofdweg volledig was vrijgemaakt. Vroeger was hier een bistro naast een Mazda garage. De Bistro werd in 2012 volledig gesloopt. Allicht zal deze situatie wel niet altijd zo blijven en zal de bunker opnieuw in een achtertuin verdwijnen..
Bijhorende foto's

Voorstudie van dit bunkertje. Op de voorstudie was de bunker nog voorzien om gecamoufleerd te worden in een ruw stenen uiterlijk.

De Noordelijke weg is de Oudestraat. Daar vindt u heden nog een weilandje terug waar aan de rechter achterhoek (voorbij het weiland), de bunker moet gezocht worden.

Je herkent op de foto ook duidelijk de Emiel Clauslaan. Nog zuidelijker de spoorlijn parallel met deze steenweg.

De regio was nog veel minder bebouwd dan dit heden het geval is.

Terreinschets horende bij de bouwplannen van deze bunker. De bunker stond dus toen volledig vrij. Heden is het terrein waar de bunker opstaat alvast versneden. De linker zijkant ligt heden amper 1 meter van een afspanning. Het is ook aan deze kant dat de bunker nog 1 mooi nepraam heeft.
Origineel grondplan van deze bunker. Op het grondplan is ook duidelijk te zien dat het rechtse schietgat gecamoufleerd is als een raam (VO3), het linker als een deur (VO). Op de linker zijkant nog een extra vals raam (VO3).
c1
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Deze doorsnede is getekend achteraan de bunker en gaat enkel door het toegangssas. Op de rechter zijkant is eveneens het valse raam getekend.
Doorsnede CD bij hetzelfde grondplan. De doorsnede is getekend door het linker schietgat, gecamoufleerd als een valse deur.
Een schets naar een bestaande foto van deze bunker zoals hij er ooit moet hebben uitgezien, allicht rond de periode 1938-39. De bunker C1 is de enige bunker die volledig aan de foto kan voldoen op het grondgebied van Astene. De originele foto maakt deel uit van een iets uitgebreidere fotoreeks waarbij ook de bunker As4 werd gefotografeerd.
bunker gecamoufleerd als huisje in winterlandschap te Astene
Vooraanzicht anno 1995. Ook toen stond hij al sterk overwoekerd op een verwilderd terreintje achter een weiland. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Achteraanzicht uit dezelfde periode.(Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Zicht op de weide waarachter de bunker gelegen is, anno 2006. De bunker ligt een tiental meter achter de hoge sparren die u verderop kunt zien.
c1
In 2012 kon men het bunkertje als volgt reeds zien liggen vanaf de Emiel Clauslaan. Het structuurtje is achteraan tussen een witte vervallen loods en een omheining met betonnen platen zichtbaar. Het is ook nu nog deels overgroeid met klimop.
In 2009 stond hier zoals op deze Google Streetview foto te zien, nog een Bistro die ondertussen is gesloopt. De eerder vermelde loods en omheining waren toen dan ook vanaf de steenweg totaal niet zichtbaar. (Foto: Google Streetview)
Achterkant van de bunker zoals men hem kreeg te zien achter de weide en de hoge sparren anno 2006.
c1
Ongeveer hetzelfde zicht anno 2012. Men ziet zelfs van hieruit de steenweg liggen. Ook is er een grotere loods gesloopt die nog eens extra tussen bunker en steenweg stond.
Bunker C1 Astene
Zicht op het zeer beperkt geopende toegangssas. U mag niet vergeten dat het deurgat zeker nog zoveel onder de grond zit als het er boven zit. Vergeet dus niet als u het durft te betreden, het deurgat slechts voor een klein vijfde geopend is volledig aan de bovenkant.
c1
Rechter zijkant.
Detail van de uitgemetste rechter voorhoek van de bunker met hier en daar wat rozekleurige tinten op. Dit klopt echter niet met de veronderstelling dat hij wit geverfd geweest zou moeten zijn.Dit zou wel kunnen grondverf zijn waar ooit de witte verf nog heeft opgezeten.
c1
Vooraanzicht van de bunker die toch nog vrij mooi gecementeerd is.
c1
Aan de linker zijkant zit de bunker aangeduwd tegen een afsluiting van betonnen platen. Aan deze kant heeft de bunker nog een fraai vals raam.
Detail van hetzelfde valse raam.
Binnenzicht van het toegangssas. Merk op dat de bunker toch maar beperkt is opengemaakt. Opletten als men dus niet zeker is er na het binnengeraken ook weer uit te raken...
Detail van hoe de bunker heden slechts beperkt is geopend. Houdt er dus rekening mee dat de toegangsdeur van de binnenkant uit, slechts voor amper 1/4 van de hoogte van het deurgat (volledig aan de bovenkant) is geopend.
Mitrailleurkamer meteen aansluitend op het sas. Ook hier in deze bunker zijn de pootjes voor het kunnen plaatsen van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur, nog intakt aanwezig.
Tussengang tussen de beide mitrailleurkamers. Ondanks dat de pootjes nog intakt zijn, is de bunker wel volledig ontdaan van al het ijzerwerk.
Tweede mitrailleurkamer. Aan de binnenkant van het schietgat ziet men duidelijk witte verfresten wat er allicht op wijst dat de bunker origineel ook aan de buitenkant volledig wit zal geverfd geweest zijn.
 
Terug naar (C18)
Vorige (D2)
Volgende (C2)
Volgende (C2)